Mirza Newton
Birisi, cihanın bir kesimini yırtmış olabilir mi? Gökyüzüne bakıp sayılamayacak kadar çok yıldız gördüğünüzü hayal edin. Akabinde, hiç beklenmedik bir biçimde, teleskopunuzda yıldızlarla çevrili ve içinde hiçbir şeyin görülemediği siyah bir bölge ortaya çıkıyor.
HİÇLİĞİN RESMİ
Pek çok yıldızın çevrelediği bu tekinsiz karanlık bölge bir kara delik üzere görünüyor olabilir lakin gerçekte çok daha rahatsız edici bir şey. Uzayda ‘Barnard 68’ ismiyle bilinen bu bölge, hiç elbet kozmosun en tenha, karanlık ve soğuk bölgesi.
Yukarıdaki fotoğraf, Barnard 68’in görünür ve yakın kızılötesi fotoğraflarının bir renk bileşimi. Mart 1999’da ‘8.2-m VLT ANTU’ teleskobu ve çok modlu ‘FORS1’ aygıtı vasıtasıyla çekildi. Bu küçük bulut, merkezinde bulunan toz parçacıklarının engelleyici tesiri yüzünden bu dalga uzunluklarında büsbütün mat halde. Bilim insanları, Barnard 68’i bir ‘siyah soğurma bulutsusu’ ya da kısaca ‘SSB küresi’ olarak nitelendiriyorlar.
Güney takımyıldızı olan Ophiuchus’un (Yılancı) yakınlarında, kendi galaksimizin içinde ve yaklaşık 400 ışık yılı uzaklıkta bulunan bu tuhaf karanlık modül, Dünya dışı bir medeniyetin cihanın dokusunu parçaladığı bir yer üzere görünebilir. Buna rağmen, muhtemelen bu türlü değil. Bileşiminden dolayı, Barnard 68 çok derecede siyah ve soğuk görünüyor.
BİR GAZ VE TOZ BARİYERİ
Barnard 68 o kadar çok toz ve gazdan meydana gelmiş ki gerisinde kalan her şeyi karanlıkta bırakıyor. Onunla Güneş ortasında görünür olan tek bir yıldız dahi yok.
NASA’ya nazaran:
Daha evvelce gökyüzünde bir delik olarak kabul edilen şey, artık gökbilimciler tarafından karanlık bir moleküler bulut olarak görülüyor. Burada, yüksek yoğunluktaki toz ve moleküler gaz, geri plandaki yıldızlardan yayılan görünür ışığın çabucak hemen hepsini emer. Bu ürkütücü karanlık ortam, moleküler bulutların iç bölgelerini kainatta bulunan en soğuk ve en yalıtılmış alanlardan biri haline getirmeye yardımcı olur. Bu karanlık soğurma bulutsularının en dikkat cazibeli olanlarından biri, üstte görseli paylaşılan ve ‘Barnard 68’ ismiyle da bilinen Ophiuchus takımyıldızına yakın bir bulutsudur. Merkez bölgede hiçbir yıldızın görünmemesi, Barnard 68’in kısmen yakın olduğunu gösterirken, ölçümler, yaklaşık 500 ışık yılı uzaklıkta ve yarım ışık yılı genişliğinde olduğunu ortaya koyuyor. Barnard 68 üzere moleküler bulutların nasıl oluştuğu şimdi tam manasıyla bilinmiyor ama bu bulutların kendilerinin yeni yıldızların oluşması için olası adaylar olduğu biliniyor.
Görsel, ‘Kara Bulut’ diye de anılan ‘SSB Kümesi’ Barnard 68’in gökyüzü bölgesini, maviden yakın kızılötesi spektral bölgeye, saat tarafında altı farklı dalga uzunluğunda gösteriyor. Barnard 68’in görünür ışık dalga uzunluklarında büsbütün mat olması dikkat alımlı. Bilim insanları, Cerro Paranal’da bulunan Çok Büyük Teleskop’u kullanarak Samanyolu dahilindeki ve 1000’i kızılötesi dalga uzunluklarında görülebilen en az 3 bin 700 karartılmış geri plan yıldızını saptadılar. Bilim insanlarının aktardığı kadarıyla, Barnard 68, Güneş’in yaklaşık iki katı kütleye ve yarım ışık yılı çapa sahip.
Bilim insanları Barnard 68’in tam olarak tanımlanmış hudutları ve başka özellikleri sebebiyle, bu moleküler bulutun kütle çekimsel çöküşe gerçek ilerlemekte olduğunu düşünüyorlar. Uzmanlara nazaran, Barnard 68 önümüzdeki iki yüz bin yıl içerisinde, izole biçimde üretilen, dağınık ve sıcak yıldızlararası plazmayla çevrili düşük kütleli güneş tipi yıldızlar oluşturmaya ağırlaşacak.
Yazının yepyenisi Physics-Astronomy sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
