Mardin’de 1896 yılında 22 bin dönümlük arazi uyuşmazlığı nedeniyle başlayan ve bugüne kadar 3 Osmanlı padişahı, 12 cumhurbaşkanı ve 66 hükümet gören, birçok hâkim ve avukatın değiştiği dava, bir türlü sonuçlanmıyor. 3’ü davacı, 1’i davalı olan 4 ailenin taraf olduğu davayla ilgili olarak Ersak ailesinin avukatı Prof. Dr. Ahmet Battal, “Tarafların imtihanı ancak asıl devletin, yargı sisteminin de bir imtihanı haline gelmiş bir dava. 126 yıldır süren bir hukuksal ihtilaftan kelam ediyoruz” dedi.
Artuklu ilçesine bağlı eski ismi ‘Kasırkalender’ olan kırsal Akıncı Mahallesi’nde, topraklarının 3’te 2’sini oluşturan Kilikan mevkiinde meraların, ekilebilir toprakların ve mağaraların bulunduğu 155 parsellik 22 bin dönümlük taşınmaz menkulün kime ilişkin olduğu konusunda davacı Ersak, Eren ve Bulut ile davalı Keleş aileleri ortasında, 1896’da mahkeme konusu olan dava, 126 yıldır devam ediyor. 3 Osmanlı padişahı, 12 cumhurbaşkanı ve 66 hükümet gören davada birçok hâkim ve avukat da değişirken, mahkemeye yeni bakan hâkimin anlaması için 63 sayfalık özet çıkarıldı. Taraflarının hayatta olmadığı, mirasçıları yoluyla devam eden asırlık davada, çok sayıda davalı ve davacı da değişti. 500’den fazla duruşmanın gerçekleştiği davada, son olarak Mardin Kadastro Mahkemesi’nde 7 Nisan’da görülen duruşmada Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından atanan uzman raporlarının sunulmasına karar verilerek, dava tekrar sonuçlanmayıp 16 Haziran 2022’ye ertelendi.
‘DAVA, YARGI SİSTEMİNİN DE İMTİHANI HALİNE GELMİŞ’
Ersak ailesinin avukatı Prof. Dr. Ahmet Battal, 126 yıldır süren davanın, tarafların imtihanı olduğunu belirterek, “Ama asıl devletin, yargı sisteminin de bir imtihanı haline gelmiş bir dava. Düşünün, 1978’de evrak Kadastro Mahkemesi’ne devredilmiş, 78’den bu yana Kadastro Mahkemesi, birinci derece mahkemesi olarak şimdi bir karar verememiş. Ertelemeler, gecikmeler, yeni evrak aramalar, yeni keşifler vesaireler, vesaireler. Uzamış durmuş. 1978’den bu yana şimdi birinci derece mahkemesinde görülüyor. Nihayet geçen periyot misyon yapan hâkim inisiyatifi aldı, keşifleri kıymetli ölçüde tamamladı, raporları tamamladı. Yeni gelen hâkim, inşallah, umuyoruz ki bu davayı artık birinci derece mahkemesindeki birinci kısmı bitirmiş olacak. Fakat bitmiyor, gerisinden istinaf var, gerisinden temyiz, Yargıtay süreci var. Münasebetiyle maalesef daha uzun yıllar, taraflar beklenti içerisinde olmaya devam edecek. Bizim müvekkillerimiz bu toprakların yaklaşık 6’da birinin sahibi durumundalar. Tapu kayıtları da bunu gösteriyor lakin fiilen bunu kullanamıyorlar. Bir an evvel yere sahip olmak istiyorlar. Haklılar lakin gecikmeler maalesef beklentiyi boşa çıkarıyor. Üstelik Anayasa Mahkemesi de uzun yargılama sebebiyle hak ihlali kararı verdi. Müvekillerimizin lehine tazminat kararı verdi. Bana kalırsa bu türlü bir dava özelinde şunu da konuşmamız lazım. Türkiye Büyük Millet Meclisi de yol kanunlarında kimi değişiklikler yaparak çok uzun sürmüş davaların artık bir an evvel bitirilebilmesini sağlayabilmek için özel tarz kuralları oluşturmalı” dedi.
DAVAYA YENİ BAKAN YARGIÇLAR İÇİN 63 SAYFALIK ÖZET
Davanın, alelade bir dava olmaktan çıktığını söz eden Battal, şunları söyledi:
“126 yıldır süren bir hukuksal ihtilaftan kelam ediyoruz. Tekraren açılmış belgelerden bahsediyoruz. Belgeye yeni bakmakta olan yargıçların mevzuyu anlamasını sağlamak için 63 sayfalık bir özet hazırladık. Bu özet aslında, davanın 126 yıllık kıssanın tümünü özetleyen bir özet. Bir cins roman üzere, bir tıp kıssa üzere. Bir cins yakın tarih hafriyat çalışması yaptık diyebiliriz yani. Umuyoruz ki mahkeme en yakın vakitte isabetli bir karar versin ve süratli bir biçimde karar kesinleşsin.”
DAVANIN TARİHÇESİ
DHA’nın haberine nazaran Türkiye’nin en uzun periyodik görülen davası olmaya aday olan bu davada, birinci olarak Osmanlı Devleti devrinde 1893’te, davanın taraflarının dedeleri ortasında çıkan ihtilaf sonrasında Mardin Bidayet Mahkemesi’ne yapılan müracaatın akabinde 21 Mayıs 1896’da 18 no’lu dava evrakı olarak kayıtlara geçti. Ersak ailesinden Daşlı Hamdan Ağa, Eren ailesinden Fendo Ağa, Bulut ailesinden Fendiko, Huti, Haydar ve Mahmut ile Keleş ailesinden Hüseyin Sado ortasındaki dava bugün bu ailelerin üçüncü nesil torunları üzerinden devam ediyor. Argümana nazaran, Osmanlı devrinde köy ağası Ali Fendi Ağa’nın vefatıyla mirasçılar ortasında uyuşmazlık oluştu. 3’e bölünen arazi, Hüseyin Ağa’nın oğlu Ahmet, Ali Fendi ve Ali Biro tarafından tapu edilip Ali Fendi ve Ali Biro ise yarımşar paylarını Ensarizade Pir İbrahim ve Hamdan Ağa’ya sattı. Taksimatın, tapuların ve satışların geçersiz olduğu teziyle birbirlerine karşı açılan davalar ise bugünlere kadar sürdü. (HABER MERKEZİ)
