Fransa’da Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin çabucak öncesinde Korsika’daki şovlar gündemde. Fakat şovların şiddeti artınca Fransa hükümeti, ülkenin güneyindeki Korsika adasına ‘özerklik’ sinyali verdi. Adada özerkliğin içeriği merak konusu.
1998 yılında Korsika Valisi Claude Erignac’ı öldürmekten karar giyen Yvan Colonna, tutuklu bulunduğu Fransa’nın Arles kentindeki cezaevinde 2 Mart’ta bir diğer hükümlü tarafından akına uğramış ve kısa bir müddet sonra ölmüştü. Haberin akabinde Korsika’da Colonna’ya takviye için aksiyonlar düzenlenmiş, hareketçilerle polis ortasında sert çatışmalar yaşanmıştı.
Bağımsızlıkçı bir örgüt olan Korsika Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLNC) her ne kadar 2014 yılında silahlı gayretini durdurma kararı almış olsa da tutsaklarının Korsika dışında tutuluyor oluşu protestocuları daha da öfkelendirdi.
Peki Korsika’da özerklik talebi ne söz ediyor? FLNC’nin kararından sonra adada ne değişti? Adanın bağımsızlıkçı geçmişi nereye dayanıyor? Kimler ne talep ediyor? Tüm bu sorulara karşılık almak üzere Korsika’nın önde gelen bağımsızlıkçı isimlerinden Jean-Guy Talamoni ile konuştuk. Talamoni, 2015-2021 yıllarında Korsika Parlamentosu’nun başkanlığı misyonunu üstlendi. Kendisi tıpkı vakitte bağımsızlıkçı hareket Corsica Libera’nın da önderi.
‘TUTSAKLARIN UZAKLAŞTIRILMASI DEVLETİN İNTİKAMI’
Geçtiğimiz günlerde Korsika’da yaşananlar Yvan Colonna’nın öldürülmesiyle başladı. Korsika için Colonna ne tabir ediyor? Sizce Colonna’nın vefatının gerisinde kim var? Fransa devletinin bir hissesi olduğunu düşünüyor musunuz?
Korsika’da son olarak yaşananlardan bahsedecek olursak önemli bir hadisenin akabinde gelen şovların yol açtığı güçlü bir his vardı. Yvan Colonna’nın bugün bir sembol haline geldiği bir gerçek. Paris, Colonna’yı Korsika’dan uzak tutarak Fransız hukukunun yaklaşımını uygulamasına imkan sağladı ve Erignac probleminin çekirdek takımından karar giymiş iki öteki isimle birlikte (Bay Alain Ferrandi ve Bay Pierre Alessandri) acı çekti. Bu şahıslar, devletin gerçek bir intikamına denk düşen özel bir muamele gördüler: Mahkum olma hakları, infaz yerinin yakında olması hakkı tanınmadı.
Korsikalılar bu durumun adaletsizliğini ve bu adaletsizliğin Colonna’nın hayatını riske atması manasına geldiğinin yıllardır şuurundaydı. Tıpkı hücreyi paylaştığı kişi tarafından taarruza maruz kaldı, açık ve net bir halde suikasta uğradı. Korsikalılar yıllardır başta Korsika Meclisi ve çok sayıda belediye aracılığıyla anlayış talep ettiler ve bu insanların bir ortaya getirilmesini istediler.
İşte tüm bu ihmaller nedeniyle birikmiş güçlü bir öfke vardı, haliyle Colonna’a yönelik akın ve akabinde vefat haberi duyulmasıyla birlikte bu öfke güzelce katlanmış oldu. Fransa Devletinin bu noktadaki sorumluluğu ortadaki gerçekler gereği çok büyüktür. Zira kendisine saldıran kişi de Yvan Colonna’nın olduğu üzere DPS statüsündedir. Bu hususta neden yardımcı olarak misyona getirildiğini ve bu nedenle hapishanede nasıl rahatça dolaşabildiğini anlayamıyoruz. Mutlaka olağandışı bir durum. Saldırganın daha evvelki pek çok vukuatına karşın bu duruma müsaade edilmesi ve Colonna’ya saldırabilmesi katiyetle olağandışı.
Az evvel de söylediğim üzere, çok uzun vakit evvel Korsika’ya getirilmesi gerekirken akla, mantığa ve maddelere karşı gelerek çok uzaklarda tutuldu. Bugün devletin sorumluluğu hakkında söyleyebileceklerimiz bunlardan ibaret, fazlasından bahsedemeyiz.
ÖZERKLİĞİN KAPSAMI BİLİNMİYOR
Colonna’nın uğradığı akın Fransa’da seçimlerin çabucak öncesinde gerçekleşti. Sizce yaklaşan seçimlerin Fransa açısından yaşananlarda bir hissesi var mı?
Yvan Colonna’ya yönelik akın ve akabinde gelen vefat haberinin Cumhurbaşkanlığı seçimlerine yakın bir tarihte yaşanması Paris’in olaylara yönelik hali üzerinde sonuçlar doğurdu. Mevzuyu görüşmek üzere İçişleri Bakanı’nın [Gérald Darmanin] hızla Korsika’ya gönderilmesi elbette olayların akabinde -daha sonra harlayacak olsa da- yanan ateşi söndürme gayesinden kaynaklanıyordu. Bu şartlar altında Bakanın vazifesi mümkün bir özerkliğin açıklamasıyla nihayete ermeyecek birtakım tekliflerle tansiyonu düşürmekti.
Açıklık gerektirmek gerekirse, bu sözün gerisinde ne olduğunu bilmiyoruz. Bahisle ilgili olarak Bakan bana “Özerkliğin kapsamının ne olacağını şu an için bilmiyorum” dedi. Doğrusunu söylemek gerekirse hayli merak uyandırıcı bir durum bu. Seçimlerin yakınlığı ve şartlar düşünüldüğü vakit bu tarafta yapılmış birtakım yatıştırıcı teklifler üzere duruyor. Natürel ki vakit neler getirecek göreceğiz. Lakin Korsikalılarda bunların seçimlerin akabinde yerine getirilmeyen vaatler olduğuna dair güçlü bir kuşku var.
‘SÖZ TUTULMADI YANAN BİZ OLDUK’
Biraz daha açmak gerekirse Fransa tarafından Korsika’ya özerklik talebi nasıl gündeme geldi? Sizin talepleriniz neler? Siz Macron’un -eğer tekrar seçilirse- bu türlü bir adım atacağını düşünüyor musunuz?
İlk soruyla başlayalım. Özerklik talebi Korsika milliyetçilerinin uzun vakittir yönelttikleri taleplerin bir kesimini oluşturuyor. Otonomcular -ya da tabiri caizse ‘ılımlı akım’- için bu talep başlı başına bir son demekken benim de kesimi olduğum bağımsızlıkçılar için özerklik bağımsızlık yolunda yalnızca bir adımı imliyor. Lakin bu talebin tüm Korsika milliyetçileri tarafından uzun müddettir lisana getirildiği gerçek. Manası konusunda daha net olmak gerekirse dünyanın tüm hukukçuları için özerklik normatif güçten yasama gücünün transfer edilmesini ima eder. Bugün buna sahip değiliz.
Adem-i merkeziyetçiliğe karşı kimi adımların kelam konusu olduğu kolay bir özerklik düşünemeyiz -ki tahminen Paris’in aklından bu türlü bir şey geçiyor. Lakin her halükârda, kendi açımızdan yakın bir tarihte savunma ya da diplomasi hariç yasama yetkisinin devredilmesi gerekliliğinin şuurundayız.
Hükümetin yeni adımlarına gelecek olursak, Fransa Cumhuriyeti’nin mevcut Cumhurbaşkanı önümüzdeki günlerde tekrar seçilirse bakanı aracığıyla verdiği kelamların gerçekleştirilip gerçekleştirilmeyeceğini göreceğiz. Natürel ki kendi adıma son derece ihtiyatlıyım zira Paris birçok vakit taahhütlerini yerine getirmedi. Örneğin 2002 yılında tutukluların yakına nakledilmesi konusunda periyodun İçişleri Bakanı Nikolas Sarkozy ve Başbakan Jean-Pierre Raffain Ajaccio’ya geldiler ve tüm bu tutukluların yakınlaştırılmasına dair kelam verdiler.
Bu 20 yıl önceydi, 20 yıl sonra alışılmış ki bu kelam tutulmadı, yanan biz olduk. Bu nedenle Paris’in verdiği kelamları her vakit tutmadığını, hatta nadiren tuttuğunu çok âlâ biliyoruz. Seçimlerden sonra Bay Macron’un tekrar Fransa Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilmesi halinde olacaklara dair bunları söyleyebiliriz.
‘BAĞIMSIZLIKÇILAR GÜÇLÜ BİR AZINLIK’
Korsika’nın tarihine bakarsak şayet adanın bağımsızlık talebi tarihini nasıl özetleyebiliriz?
Korsika 18’inci yüzyılda, ulusun ve devletin başkanı Pascal Paoli’nin yetkisi altında bağımsız bir devletti. Dönemsel olarak gücü değişiklik gösterse de bağımsızlık taleplerinin lisana getirildiği bir gerçek. Bilhassa 20’inci yüzyıla geldiğimizde 1970’lerden beri bağımsızlık için davette bulunan milliyetçiler oldu. Ben de bu davetin ne manaya geldiğini anlayacak yaşa geldiğimden beri her vakit onun bir modülü oldum, yani her vakit Korsika’nın bağımsızlığından yana oldum.
Korsikalıların sayısı çoktur lakin çoğunluğun talebi bu istikamette değildir, bu gerçeği kabul etmek gerekiyor. Lakin kelam konusu azınlığın tekrar de güçlü bir azınlık olduğunu da eklemeyiz. Bu durumun Katalonya’daki üzere gelecekte olumlu tarafta değişeceğini umuyoruz. Katalonya’da 10 yıldan az bir müddette bağımsızlıkçılar azınlıkta oldukları durumu bilakis çevirerek çoğunluk oldu. Bu nedenle önümüzdeki yıllarda bağımsızlığın gündemimizde olacağını düşünüyoruz. Lakin özerkliğin tahminen bağımsızlığa giden süreçte bir adım olabileceği de hakikat.
Fransa’da cezaevinde öldürülen Yvan Colonna için Korsika’da adalet talebiyle hareket yapılıyor.
FLNC ile özdeşleşen ve 2014 yılında resmen sona ermiş üzere görülen Korsika’daki çatışma halini nasıl yorumlamak gerek? O tarihten bu yana Korsika’daki ne değişti?
FLNC’nin kapalılıktan çıkışı olarak gördüğümüz kararın akabinde durum 2014’ten bu yana çok süratli gelişti. Bu karar milliyetçilere -yani otonomculara ve bağımsızlıkçılara- birleşme imkânı tanımış oldu. Birebir vakitte Aralık 2015 Korsika Meclisi seçimlerini kazanmalarına imkan sağladı. FLNC’nin kararı, en son olması amaçlanan tarihi değere sahip bir karardır.
Buna rağmen Paris, 2015’ten beri Korsikalıların milliyetçilere verdikleri oylarla talep ettikleri hakları küçümseyerek görmezden geldi. Ayrıyeten 2017’de bölgesel seçimler olduğu vakit 2015’teki üzere izafi çoğunlukla değil, mutlak çoğunlukla seçildiğimizi ve bunun da Paris açısından demokrasinin inkârı olduğunu ekleyelim. Paris, tek bir ulus olan ve mutlak çoğunlukla tescillenen Korsika’ya, Ardèche ya da öteki bir Fransız toprağı üzere davrandı. Açıkçası Paris’in 6 yıldır seçim sonuçlarını görmezden gelip inkâr etmesi çok büyük bir sorun. Bu durum çok güçlü bir öfkenin birikmesine neden oldu. Olağan bir de tutsakların durumu var. Elbette tutsakların durumu bu genel siyasi probleme içkin.
‘PARİS HAKLARIMIZI ER GEÇ TANIMAK ZORUNDA’
Önümüzdeki süreçte adanın geleceği olarak nasıl bir yol öngörüyorsunuz?
İçerisinden geçtiğimiz durumun gelecek haftalarda, aylarda nasıl gelişeceğini söylemek çok güç. Bugün tansiyonun düzeyi çok yüksek, devam eden şovlar var. Bizim de bilmediğimiz olaylar var. Tekrar seçimlere gelecek olursak Emmanuel Macron ile Marine Le Pen ortasında olacak olan seçimlerin ikinci çeşidi çok gergin geçecek üzere duruyor. Bu nedenle Korsika’da yaşanacakları kestirmek çok güç. Fakat uzun vadede, Korsika ulusunun haklarının bir noktada tanınacağını ve Paris’in onları tanımak zorunda kalacağını düşünüyorum.
Neden mi? Zira milliyetçiler uzun vakittir devam eden kültürel savaşı, fikir savaşını kazandı. 1960’lı yıllarda Korsikalılar, bir ulus olduklarını unutmuşlardı, Korsika halkı yavaşça kayboluyordu. 1970’li yıllardan itibaren çok fakat çok güçlü bir farkındalık yaşandı, 1976 yılında FLNC’nın kurulması da tesirli oldu. Daha sonrasında kültürel savaşı biz kazandık. Bu şu manaya geliyor, örneğin lisan konusunda bizim bugün lisanımızın ehemmiyeti dizginleniyor ve herkes Korsikaca’nın gelişiminden yana bir hal takınıyor. 1960’lı yıllarda durum bu türlü değildi, kıyılarımızda kültürel mirasımızı esirgeyici projeler bu kadar desteklenmiyordu. Yani evvelden çoğunluk tarafından savunulmayan lakin bugün konsensüs sağlanan bir bahis.
Kültürel mevzuda, mahkumların durumları ve özgür bırakılmaları konusunda ve Korsika toplumunda milliyetçi fikirlerin dokunduğu tüm hususlarda bir sefer daha kültür savaşını kazandık. Tüm bunlarla birlikte seçim savaşını da kazandık, fakat Paris dediğimiz üzere bunu hesaba katmadı. Kanımca er ya da geç Paris, Korsika’nın Fransa olmadığını kabul edecek ve Korsika’nın egemenliği istikametinde gitmesi gerektiğini fark edecek. Münasebetiyle, başlangıçta kuşkusuz özerklik yoluyla paylaşılan bir egemenlik ve daha sonra elbette bizim için son gaye ayrılmayı düşünmediğimiz Avrupa Birliği çerçevesinde ulusal bağımsızlık olmaya devam ediyor.
