HDP Hukuk ve İnsan Hakları Komitesi ve “HDP’yi savunuyoruz” hukuk takımı, partinin kapatılmasına yönelik açılan davaya karşı hazırladıkları temele ait savunmayı 19 Nisan’da Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) sundu.
Ön savunmada politik kıymetlendirme ve yordama dair temel itirazlarda bulunan HDP, temele ait savunmasında ise tüm argümanlara tek tek cevap verdi.
HDP’nin hukukçu milletvekillerinden ve savunmaları hazırlayan takımın içinde yer alan Mehmet Rüştü Tiryaki, AYM’ye sundukları temele ait savunmaya ve davaya ait Mezopotamya Ajansı’na konuştu.
‘YÜZDE 85’İ SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA DOSYALARI’
İddianamenin yüzde 85’inin siyasi yasak istenilen şahıslar hakkında “örgüt üyeliği ve propaganda” suçlamasıyla başlatılan soruşturma ve kovuşturmalardan oluşturulduğunu belirten Tiryaki, “Siyasi yasak istenen ya da siyasi yasak istenmeyip HDP’de yöneticilik yapmış bireylerin, HDP üyesi olmadan evvel hakkında başlatılmış soruşturma ve kovuşturmalar üst üste konularak açılmış bir dava. AYM, siyasi yasak istenen şahıslardan yazılı savunmalarını sunabileceklerine karar verdi. Hasebiyle biz, arkadaşlarımız hakkındaki her bir suçlamaya detaylı karşılık vermedik. Lakin bunun içinde çok çarpıcı örnekler vardı onlara karşılık verdik” dedi.
‘BERAAT KARARLARI DA KAPATMA GEREKÇESİ’
İddianamede ismi karıştırılanlar olduğu üzere, hakkında başlatılan soruşturma sonucunda takipsizlik kararı verilenlerin de siyaset yasağı istendiğini lisana getiren Tiryaki, “Hakkında dava açılmış ve beraat kararı verilmiş ya da mahkumiyet kararı verilmiş daha sonra AYM tarafından ‘hak ihlali’ kararı verilenler var. Lakin bunların hepsi hala hiç yokmuş üzere davanın münasebetleri ortasında yer alıyordu. Bunların hepsini uzun uzun anlattık. Tekrar fezlekelerle ilgili de Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ‘yasama sorumsuzluğu kapsamında olup olmadığını araştırmadığını’ söyledik. Çarpıcı kimi örnekler vardı bunları sunduk” diye konuştu.
GİZLİ VE AÇIK ŞAHİTLER TEK TEK ANLATILDI
Başsavcılığın “HDP ile PKK/KCK ortasında yapısal ve işlevsel benzerlikler var” dediğini ve buna örnek olarak ise tüzüğünde yer alan kimi ibarelerdeki benzerlikleri gösterdiğini söyleyen Tiryaki, “Örneğin ‘anti emperyalizm’, ‘eşit temsiliyet’, ‘eşbaşkanlık’ kavramları geçiyormuş üzere örnekler. Diğer bir benzerlikten bahsedilmiyor. Her siyasi partinin tüzüklerinde olabilecek tabirler savcılık tarafından kapatma münasebeti ortasında sayıldı. İşlevsel benzerlikler de daha çok itirafçı beyanlarına dayanıyor. İtirafçı beyanlarına dair de detaylı değerlendirmelerimizi sunduk. İtirafçı beyanları, büsbütün ‘duydum’ üzerinden. Ya da PKK’ye katılmış ve daha sonra yakalanıp itirafçı olmuş şahısların, ‘daha evvel HDP’ye giderdim, çay içerdim, çay ocağında şu kişiyi şu yöneticiyi tanırdım’ üzere sözler. Direkt HDP’ye yönelik bir suçlama olmayan sözler. Ayrıyeten mahkeme huzurunda kabul edilmemiş olan tabirler de var. Ya da mahkemelerde olmadığı ortaya çıkan bâtın şahit beyanları var. Bunlara ait detaylı kıymetlendirme sunduk” diye konuştu.
YEREL İDARE SİYASETİ ANLATILDI
Yerel idare siyasetlerine yönelik tezlere da karşılık verdiklerini vurgulayan Tiryaki, “Eşbaşkanlık başta olmak üzere lokal idare siyasetimizi detaylı bir biçimde temel savunmada lisana getirdik. Belediyelere yönelik suçlamaların yüzde 99’u HDP’li belediyelere yönelik değil. 2014 seçimlerinde DBP’den seçime girmiş belediye başkanlığı yapmış bireylere yönelik suçlamalar var. Bunların kabahat olduğu manasında değil iddianamenin ne formda hazırlandığını anlatmak ismine söylüyorum” tabirlerini kullandı.
‘AYRINTILI BİR KISIM BAYANLARIN ELİNDEN ÇIKTI’
Tiryaki, temel savunmada, bayan ve eşbaşkanlık sisteminin yargılama konusu yapıldığını düşündüklerinden temele ait savunmada HDP’nin bayan çabasına, tarihine yönelik detaylı bir kısmın yer aldığını söyledi. Bu kısmın büsbütün bayanlar tarafından hazırlandığını da lisana getiren Tiryaki, “Kadınlar kendi gayret tarihlerini, çalışmalarını, eşbaşkanlıklar sistemini detaylarıyla tahminen de kitap olarak okutulabilecek seviyede örnek seviyede sundular” dedi.
‘BAŞSAVCILIKTAN DAHA ÇOK ARAŞTIRMA YAPTIK’
Başsavcılığın masa başında hazırladığı bir dava olduğunu vurgulayan Tiryaki, “Çünkü siyasi partiler; partilerine üye olan, istifa eden her kişiyi tarihiyle birlikte Yargıtay Cumhuriyet Başsacılğı’na bildirirler. Siyasi partiler; her kongrelerini, tarihlerini, kongrede seçilen tüm üyelerini de bildirirler. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı üyelerimizin kimlik bilgilerini, vazifelerini üye tarihini biz bildirdiğimiz için kullanıyor. Bu mevzuda bir araştırma yapmış değil. Ayrıyeten UYAP üzerinden kimler hakkında soruşturma ve hangi davaların olduğunu da biliyor. Münasebetiyle yalnızca bilgisayarın başında oturarak yüzde 85’inin hazırlandığı bir davadır dersek abartmış olmayız. Kalan kısmını da bu davalardan elde edilmiş beyanlar, 6-8 Ekim Kobanê davası üzere davaların bilgilerinden oluşuyor. Biz, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan daha çok araştırma yaptık. Daha fazla okuduk. Her bir yöneticimize ulaştık onlardan bilgi almaya çalıştık kendileri de ayrıyeten hazırlanıp AYM’ye savunmalarını sundular” halinde konuştu.
‘HALKA DUYULAN SORUMLULUKLA HAZIRLANDI’
Tiryaki, iddianamenin her ne kadar hukukî bir metin olarak nitelendirilmesi güç olsa da yeniden de tezlerin her birine karşılık verdiklerinin altını çizdi. Yaptıkları savunmanın başsavcılığın yönelttiği suçlamalara karşı bir savunma olmadığını aktaran Tiryaki, “Savunmamızın şöyle anlaşılması gerekiyor; tarihe karşı sorumluluğumuz olduğunu düşünüyoruz. HDP’nin yasal, demokratik, milyonlarca seçmenin takviyesini almış bir siyasal gayreti var. Halkımıza ve seçmenlerimize karşı duyduğumuz sorumlulukla hazırladığımız bir savunma oldu. Esasen birinci günden itibaren de HDP’yi sokakta, parlamentoda, mahkemelerde savunacağımızı söylemiştik, savunacağız da” dedi.
‘İKTİDAR BİLE DAVANIN ARDINDA DURAMADI’
Davanın hukukî destekten mahrum olduğunu vurgulayan Tiryaki, şöyle devam etti: “HDP’nin kurumsal olarak aldığı rastgele bir karar bu iddianamenin içinde yok. Ne eş genel liderlerin bu suçlamalara destek oluşturacak bir beyanı ne HDP’nin yetkili organları olan PM ve MYK’nın rastgele bir kararı iddianamenin içinde yok. HDP, iddianamede kurumsal olarak aldığı bir karar olmadan başsavcılık tarafından kapatılmak isteniyor. Toplumsal bir desteği yok. Irkçı kanılara sahip bir avuç siyasi partinin gerisinde durması dışında toplumun büyük bir bölümü davanın politik olduğunu biliyor. Hukukî bir temeli olmadığını yalnızca biz değil başka muhalif partileri de biliyor. Hatta iktidar bile bu davanın gerisinde duramadı. Zira geçmişte hakkında açılan bir kapatma davası var orada sunduğu savunmaları da her birimizin okuduğunu çok güzel biliyor. Zira söyleyeceği her şeyin altında kalacağını da biliyor. Bu nedenle üstü örtülü bir biçimde davayı savunuyor. Umarım AYM açılmış bu davayı reddeder. Ret ederse evet bizim için değerli olacak ancak daha çok bu ülkenin demokrasisine katkı sunacak.”
‘HDP DEMOKRATİK TAHLİLİ SAVUNMUŞTUR’
İddianamede partilerinin şiddeti savunmakla da ilişkilendirildiğini lisana getiren Tiryaki, asıl HDP’nin şiddetin mağduru olduğunu vurguladı. Türkiye Anayasası ve Siyasi Partiler Kanunu’nda bir siyasi partinin şiddeti savunmasının kapatma münasebeti olarak görülmediğini aktaran Tiryaki, ancak AİHM kararlarında bir siyasi partinin şiddeti savunmasının kapatma münasebeti olarak görüldüğünün altını çizdi. Tiryaki, şunları tabir etti: “Çünkü şiddeti savunmak demokrasiye bir tehdit olarak görülür. Venedik Komisyonu’nun siyasi partilerin kapatılmasına ait ortaya koyduğu kriterler ortasında da ‘şiddeti savunmak’ vardır. Pekala Türkiye’de şiddeti savunmak denince akla hangi siyasi parti gelir. HDP, bu ülkede Kürt sorunu başta olmak üzere tüm problemlerin şiddet dışı demokratik yol ve metotlarla çözülmesi gerektiğini savunmuştur. Kürdistan’ın dört kesiminde, Türkiye’de şiddeti ısrarlı bir biçimde savunan, sürdüren, bir tehdit olarak lisanından düşürmeyen siyasi partiler yok mu, var. O siyasi partiler bu iktidarı oluşturan AKP-MHP BBP üzere partilerdir. Aslında şiddeti savunan siyasi parti arıyorlarsa aynaya bakmaları gerekiyor. Bir gün bu ülkede şiddeti savunduğu için hakkında kapatma davası açılacaksa o siyasi parti HDP olmayacaktır, olamaz.”
‘HALKLAR HAKİKAT KARARI VERECEK’
İktidar dünyanın neresinde Kürt varsa düşmanlık siyaseti yürütmeye devam ettiğini de lisana getiren Tiryaki, kelamlarını şöyle tamamladı: “Irak’ta, Suriye’de Türkiye’de hatta lisan çalışmalarına katkı sunduğu için Japonya’da bile Kürdün lisanına düşman. Münasebetiyle bu nefretle, ırkçı siyasetlerle Kürt haklının oyunu, takviyesini alacaklarını düşünüyorlarsa yanılgı içindeler. Buna karşın halklarımız hala barışı, demokrasiyi savunuyor. Hala Kürt sorunu başta olmak üzere her sorunun demokratik yollarla çözülmesi gerektiğini savunuyor. Bu bakış açısıyla HDP de hudut ötesi tezkerelere karşı çıkıyor. Bir yanda demokrasiyi, barışı meselelerin diyalogla çözülmesi gerektiğini savunan HDP var öteki tarafta tüm meseleleri silahla, zorla ve şiddetle çözmeye ant içmiş iktidar ortakları var. Kim demokrasi düşmanı kim gerçek manada demokrasiyi savunuyor halklar birinci seçimde buna karar verecekler. Hakikat karar vereceklerinden de hiç kuşku duymuyorum.”
