ANKARA – Haziran 2023 seçimleri yaklaşırken muhalefet partileri konumlarını netleştirip ittifaklar için adım atmaya başladı. Millet İttifakı; DEVA ve Gelecek Partileri ile genişleme stratejisine girerken HDP de “Demokrasi İttifakı” ismiyle sol-sosyalist parti ve yapılarla iş birliği geliştirmeye başladı. Muhalefet cephesinde iki farklı ittifak ile Meclis seçimine gidileceği neredeyse kesinleşirken cumhurbaşkanlığı seçimi için şimdi net bir tablo ortaya çıkmadı. Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışması yürüten 6 partinin ortak Cumhurbaşkanı adayına sıcak baktığı görülürken HDP’nin bu süreçte nasıl rol oynayacağı şimdi bilinmiyor. 27 Eylül 2021 tarihinde açıkladığı Tavır Belgesi’nde Millet İttifakı’nda yer almayacağını açıklayan HDP ortak adayı müzakere etmek istediğini duyurmuştu. Lakin bir müzakere olmazsa HDP’nin de aday çıkarması sürpriz olmayacak.
HDP Küme Başkanvekili Saruhan Oluç, Millet İttifakı’nın ortak Cumhurbaşkanı adayını HDP ile müzakere etmemesi durumunda bir aday çıkarmanın masada olacağını söyledi fakat bunun riskleri konusunda uyardı. Oluç, “Ciddi kamuoyu araştırmaları bu iş birinci cinste bitmezse, ikinci çeşide kalırsa Türkiye’nin nasıl bir tabloyla karşı karşıya kalacağı aşikâr değil diye görüyor. O iki seçim ortasında 15 günlük vakit nasıl bir durum-tablo ortaya çıkartır, bunu kimse varsayım edemiyor” dedi.
‘KAYYIM OLMAYACAK DEMEK YETMEZ, MAHALLÎ DEMOKRASİNİN GELİŞTİRİLMESİ GEREK’
HDP Küme Başkanvekili Saruhan Oluç, 6 muhalefet partisinin Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni’ni kıymetlendirdi. Metinde, “siyasi cüret açısından önemli eksikler” olduğunu söyleyen Oluç, kayyımları reddeden vurgunun HDP ile ilişkilendirilmesini yorumladı. Bunun Türkiye demokrasisi açısından ehemmiyet taşıdığını tabir eden Oluç, “Kayyımlar bizim birinci derecede sorunumuz oldu lakin aslında bütün Türkiye’nin problemi. Ülkenin bir bölgesinde yüklü olarak seçim hukuku çiğnenmiş, seçmen iradesi yok edilmiş. O 6’lı, ülkeye bir bütün olarak bakıyorsa o vakit onların da sorunu. ‘Kayyım olmayacak artık’ demek hoş bir niyet tabiri fakat kâfi değil. Türkiye’de lokal demokrasinin geliştirilmesi için, çağdaş demokrasilerde olduğu üzere merkezden birtakım yetkilerin lokal idarelere devredilmesi gerekiyor” dedi.
‘DOKUNULMAZLIK GENİŞLESİN DEYİP GÜZEL’İN DOKUNULMAZLIĞININ KALDIRILMASINA ‘EVET’ OYU VERİLDİ’
Aynı metinde milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kapsamının genişletilmesi sözünün de olduğunu lakin bir gün sonra o metne imza atanların HDP’li Semra Güzel’in dokunulmazlığının kaldırılması için oy verdiğini hatırlatan Oluç şöyle devam etti:
“2016’daki değişiklikte 20 civarında CHP’li onay vermişti. O sayede anayasaya karşıt o süreç gerçekleşti. Ve bizim eş genel liderlerimiz milletvekillerimiz mahpusa atıldı. Bu hafta Semra Hoş ile ilgili oylama oldu. Yeniden 21 CHP milletvekili dayanak verdi. Birebir isimler değil ancak yeniden 20-21… Dokunulmazlık hususunda sorun yok, uygulamada siz takviye veriyorsunuz. Yalnızca CHP değil, GÜZEL Parti de ‘evet’ oyu verdi. Semra Hoş savunmasında kürsüde söyledim: İlahlar kurban istedi, Semra Hoş kurban oldu. Bunun hukukla ilgili yanı yok. Bu metne imza atan partilerin tamamı Türkiye’de hukuk sisteminin çöktüğünü anlatıyor. Yargı sisteminin adalet dağıtmadığını anlatıyor. Sonra bir milletvekilinin dokunulmazlığını kaldırıyor ve bu yargı sistemine onu kurban ediyor. Seçmenler, bizim oy verdiğimiz partiler söylediklerinde samimi mi, sorgulasınlar. Bu kadar büyük tutarsızlık olur mu?”
‘ALEVİ, KÜRT SEÇMENLER ‘BU 6’LI İKTİDARA GELİP MESELELERİMİZİ ÇÖZECEK’ RUH HALİNİ YAŞAYABİLİYOR MU?’
Oluç, 6 partinin mutabakat metninde tek bir Alevi, Kürt tabirinin geçmemesini de eleştirdi. Kürtlerin ve Alevilerin tarihî, toplumsal meseleleri bulunduğunu, talepleri olduğunu vurgulayan Oluç şöyle devam etti:
“Bu meselelerin nasıl çözüleceği üstünde anlaşmıyor olabilirsiniz lakin bu sıkıntıların tahliline biz adayız, bu sıkıntıları demokrasiyi geliştirip Ankara’da çözeceğiz üzere bir irade kararlılık gerekiyor. Bu sorunu tanıyor musunuz, tanımıyor musunuz? Hiç kelam etmediğiniz vakit bu meseleleri tanımıyoruz, diyorsunuz. O nedenle çok dikkat cazip ve siyasi cesaretsizliktir, iktidarın baskılarına boyun eğmektir. Büyük eksiklik. Alevi Kürt seçmenler ‘bu 6’lı iktidara gelecek, problemlerimizi çözecek’ ruh halini yaşayabiliyorlar mı artık. Siz Türkiye’de yeni bir devir yaratacağız, Türkiye’de demokrasi olacak diyorsanız bu mevzularda da işaretlerin verilmesi lazım. Bunlar maalesef yok. Eksik ve problemli bir metin.”
‘MÜZAKERE OLMAZSA ADAY ÇIKARMAK MASAMIZDA: BU ŞANTAJ DEĞİL, DOĞAL OLAN’
Millet İttifakı’nda yer alamayacağını kamuoyu ile paylaşan HDP, Cumhurbaşkanı adayını ise müzakere etmek istiyor. Oluç bu tabloda ortak cumhurbaşkanı adayı ile ilgili nasıl bir tavır izleyecekleri sorusunu da yanıtladı. Oluç, “Bu bahisteki duruşumuzda farklılık olmadı. Müzakere dediğimiz konuşmak. Aday olacak bireyle bunu müzakere edelim diyoruz. Fakat aday olacak kişi-kişiler, ‘Biz sizinle hiçbir biçimde müzakere etmeyiz’ diyorlarsa o vakit önümüzde bir tek yol kalıyor, o da kendi yolumuzu bulmak. Bu da Cumhurbaşkanlığı konusunda aday göstermek sıkıntısı. Doğal ki masamızda olacak, masamızdadır. Bunu ittifaklarımızla, bileşenlerimizle, tüm parti örgütümüzle tartışırız. Zira seçmenlerimize diğer türlü hesap veremeyiz. Seçmenlerimiz durumdan son derece rahatsız” dedi.
Bu tavrın bir şantaj, tehdit üzere algılanmaması gerektiğini belirten Oluç, “Bu doğal olan. Bir siyasi partisiniz, ülkenin idaresine adaysınız, tezleriniz var, ‘Biz bunları konuşmak istiyoruz’ diyorsunuz, ‘Yok konuşmayız, ne yaparsanız yapın’ deniyorsa biz de kendi yolumuzu yaparız” tabirlerini kullandı.
‘CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNDE 2. TIP BÜYÜK RİSK’
“HDP kendi adayını çıkarsın seçim ikinci tipe kalsın” görüşlerini de kıymetlendiren Oluç, bu hususta da risklere dikkat çekerek şunları söyledi:
“Ciddi kamuoyu araştırmalarını görüyoruz. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Millet İttifakı ile Cumhur İttifakı baş başa gelmiş durumda, HDP seçmeni anahtar role sahip. Anahtar rolünü ikinci çeşitte oynasın diye düşünüyorlar. Lakin burada Türkiye’nin yakın siyasi tarihini, Kürt seçmenin sosyolojisini ve ruh halini de anlamaya çalışırlarsa bu söylediklerinin çok büyük risk taşıdığını göreceklerdir. Önemli kamuoyu araştırmaları bu iş birinci cinste bitmezse, ikinci cinse kalırsa Türkiye’nin nasıl bir tabloyla karşı karşıya kalacağı muhakkak değil diye görüyor. O iki seçim ortasında 15 günlük vakit nasıl bir durum-tablo ortaya çıkartır, bunu kimse kestirim edemiyor. Ben birebiri olacaktır diye söylemiyorum lakin haziran-kasım ortasında Türkiye’de yaşanmış olanları bilenler bu 15 günlük tablonun çok önemli sonuçlar yaratabileceğini de görüyorlar. Büyük bir risk. Münasebetiyle birinci tıpta bu sıkıntı tamamlanmalıdır anlayışı önemli olanların hepsinde hakim olandır.”
‘HDP SEÇMENİNE SANDIK BAŞINDA BU SORUYU SORDURTMAYIN!’
Seçmenlerin sandık başı psikolojisini de pahalandıran Oluç, “İnsanlar partilerinin söylediklerine bakıyorlar fakat orada vicdanları ile baş başa kalıyor. HDP seçmenini çok küçümsüyorlar. O kadarını söyleyeyim. HDP seçmeni muhtaç değil. HDP seçmeni bu ülkede her türlü zulmü yaşamış bir seçmen. ‘Bugünkünden daha fazla ne yaşayabilirim’ diye de vakit zaman kendisine soran bir seçmen. Bu hem ekonomik, toplumsal manada hem de baskılar zulüm, siyasi manada. O yüzden bu soruyu sandık başında HDP seçmenine sordurursanız bunun sonucu kimse için yeterli olmaz. Bunu anlamıyorlar. Bu sıkıntı hafife alınacak, hamasi nutuklar atılacak bir sorun değil. Şayet sahiden Türkiye’de demokratik bir değişim olması gerektiğini düşünüyorsa siyasi aktörler o ciddiyetle konuşup düşünmeliler” eleştirisi getirdi.
