Gibi birinci dönemiyle platform güldürülerine damga vururken Exxen’in en iyisi olarak dikkat çekiyordu İkinci döneminde Escort bayan seyircisini artıran öte yandan çevrimiçinin tabiatına karşıt bir biçimde sadakat görüp hatırı sayılır bir hayran kitlesi toplayan dizi entelektüel açıdan tartışılmaya toplumsal karşılığı irdelenmeye başladı Bir manada olay haline geldi Bayan escort diyebiliriz Gibi için O denli ki geçtiğimiz günlerde siyasi parti önderi Meral Akşener iktidara seslenirken dizinin birinci döneminde geçen yılgın hoşgörü tabirini kullandı Bununla birlikte aforizmalarından kısım hikayelerine Gibi nin Escort her yere çekilip her duruma uyarlanabildiğini ve toplumun birçok kısmında karşılık bulduğunu görüyoruz Hem genç seyirciyi yakalayıp hem alt metni güçlü bir anlatı tutturmak kolay iş sayılmaz hasebiyle muvaffakiyetini salt esprilerine güldürü anlayışına dayandırmak da yetersiz kalacaktır Bu ilgiyi birinci elden mizahımızda değerli bir eksiğin kapatılmasına samimiyetin tekrar yakalanmasına bağlayabiliriz Güldürülerin acısı tatlısıyla insanımızı yansıttığı 90’ları anımsattı bize Gibi Soluk renklerine karşın başardı irtibat kurmayı ve politik özünü satır ortalarına saklayan lakin neysek oyuz tutumundan da milim şaşmayan bir çizgide güldürdü İçimizi ısıtmasa da hani en azından elini omzumuza attı yanağımızdan bir makas aldı
YOKUŞ AŞAĞI YERLİ VE ULUSAL YA DA GÜNGÖREN DÜŞERKEN
Peki Gibi yi Gibi yapan nedir Bilhassa toplumsal bir olay kılan ögeler neler Kolay manzarasının arkasında nasıl bir hazine yatmakta Sonda söyleyeceğimi başta söyleyeyim Gibi başarılı zira genç nesillerin gücünü paylaşırken tıpkı vakitte Recep İvedik şahsında söz bulan bir çizginin mağlubiyetini duyuruyor İvedik’in İvedikler’in devri kapandı iletisi veriyor Bu iletisi öbür bir boyutuyla Zengo sinemasında de almıştık Zengo niyetinden bağımsız olarak siyasi iktidarın kendi içindeki dönüşümünü çekişmesini ortaya koyuyor İvedikler dünyasında sivrilip zenginleşen Zengo’lara ağırlaşıyordu Gibi ise sıkıntıyı taraf hassasiyeti sergileyerek İvedik söylemi gölgesinde güneşini arayan orta sınıf alışkanlıklar üzerinden yorumluyor
Recep İvedik karakteri birinci üç sinemadaki toplumsallığını serinin devam hikayelerinde yitirirken dahası Şahan Gökbakar sembolik olarak bindiği iktidar gemisinden inerken rüzgârın istikametini doğrulayan Gibi de çağı yakalayarak İvedik’te cisimleşmiş tek adam ın güçten düştüğünü çok erkekliğin fanusuna kısılıp hamamlarda türkü söyleyebildiğini en nihayetinde kendi söyleyip kendi dinlediği gerçeğini bildiriyor Yani kabaca söylersek mizahımızın uzun müddet toplumsal tesiri bakımından lokomotifi olan İvedik’in gidip yerine Yılmaz ve İlkkan’ın sonrasında Ersoy’un gelmesi erkeklik hudutlarında dahi olsa çoğulcu bir yer arayışına yorulabilir Çünkü Gibi az çok bir çatışmanın eseri Tahminen bir konsensüs karikatürü
Tabİi bu noktada dizinin yerli ve milli telaffuzunu harikulade bir iştahla parodileştirdiğini görüyoruz Recep İvedik hikayelerinde bir Güngören çocuğu tepeye çıkıyor badireler atlatıyor finalde kendi etrafına ömür pratiğine kavuşuyordu Su akıp yatağını buluyordu Yeşilçam’dan itibaren benimsenen bir olay örgüsüydü bu Kahramanı yükseltip kazandığı muvaffakiyetin akabinde tekrar halkın ortasına katan üretimciler büyük kentlerde ekmek arayan yahut taşrada mukadderatına razı gelmeyen seyirciyi bu türlü kavramaktaydı İvedik de fakir lakin gururlu delikanlılar üzere yükseliyor işler başarıyor tekrar mahallesine konseyi sistemine dönüyordu Böylelikle mahalleler karışmıyor hudutlar korunuyordu Birinci hikayelerinde daha sade ve nizam aksisi bir tipleme çizen İvedik giderek yerli ve ulusal bir haset kuşanmıştı Buna rağmen Yılmaz ile İlkkan hamasetin iflasını duyururken yerli ve ulusal bir yenilgiyi dışa vuruyor 90 ların spor haberlerine nazire yaparcasına yenildik ve ezildik diyorlar Sınıfsal bağlamda ezilenlerin zaferi biçiminde sunulan ve Başakşehir Çukurambar üzere seçkin ucubeler yaratan yerli ve ulusal söylemi bugün üniversite mezunu işsiz gençlerin yılgınlığında öfkesinde ufalanıyor
Gibi nin erkekleri buralılar bizdenler ancak hasar almışlar Gençlikleri tükenmiş yaşama dair hevesleri budanmış küçük şeylerle memnun olma ihtimalleri gasp edilmiş Mesela Yılmaz hiç parası olmamasını on lirası olmasına yeğliyor Ne denir Her çıkışın bir inişi oluyor Dolar iki lirayken gidilen Erasmuslar dan artık yalnızca yamyamlar geliyor Gibi işte tam da bu yokuş aşağı gidişin dizisi Ağlanacak halin güldürüsünü kırıp dökmeden yapıyor bağrımıza saplı tespitleri cımbızla çekip alıyor
ABLAKLIK İLE ABDALLIK ORTASINDA YILMAZ’IM YA
Gibi nin topluma açılan bir başka penceresiyse Yılmaz’ın yüzü Feyyaz Yiğit rastgele bir kalıba sığmıyor sığdıramıyoruz Bizdenliğin temsili Boş boş bakıyor yeri geldi mi köpürüyor Çok pragmatist bir yaklaşıma sahip lakin prensiplerinden ödün vermiyor Ahlakına düşkün şartlar aleyhine işlemedikçe Bir soyunma odasında bir dolu beşerle mahsur kaldığında yıllar önce sattığı kemerin izini sürecek kadar ortamdan soyut daha hakikat bir deyişle gamsız veya hasta odasında yaşlı bayanlardan meydana gelen bir seyirci kitlesine tekvando gösterisi sunduracak kadar pervasız Hep burnunun dikine giden bencillikten öldü ölecek bir adam Öte yandan gelenekçi İbana iban denir onun kitabında Flört etmek için kişiliğini ayaklar altına almaz lakin gerektiğinde direksiyonu libidosuna bırakır Takıntılı kuşkucu patavatsız harbi delikanlı Ona çoğu zaman sırtınızı dönebilirsiniz ancak fazla yüz göz oldu mu mutlu kalmazsınız muhabbetinden Sıkar üzer yorar Cenazenize gelen bakkal Yılmaz Bir market kasiyeri isminizi dahi bilmezken arkanızdan dedikodu yapan sizi sizden âlâ tanıyan bir bakkal
Toplumumuzun zihinsel ve eylemsel ortalamasını yansıtan bu çelişkili karakterinin ötesinde olayları çözmek için hüner sergileyen tekrar o Sıkıntı durumda kalınca her mimiğine işlemiş ablaklığını ince zekâsıyla aşıyor her kısım taşı gediğine koyuyor Aforizmaları akıl yürütmeleri genelde ondan duyuyoruz Hoca da durur mu yapıştırıyor cevabı
Nasreddin Hoca nasıl göle maya çalıyorsa Yılmaz da büyücüye o denli inanıyor Ya tutarsa Öbür bir kısımda bu sefer kara büyü fikrine karşı çıkarken Kimsenin hiçbir şey bilmediği yerde bir insan her şeyi bilebilir diyerek cehalete savaş açıyor yahut ne düşünüyorsun sorusuna felsefi çıkarımlarda bulunup çemkirebiliyor Yılmaz kallavi bir üniversiteden mezun bir moleküler biyolog karşısında yükseldikçe yükselip hür düşüşe geçeceği sıra İvedikvari bir hüzünle hayat okulundaki başarılarından bahis açan bir adam Yersiz özgüveninden gayrı kaybedecek şeyi olmayan küçük hesaplar yapıp büyük oyunlar bozan bu adam dünyayı beş büyük aile yönetiyor itirazının nispeten toplumsallaşmış medeniyete ermiş bir versiyonu ve madalyonun öbür yüzünde problemleri pratik zekâsıyla aşarak yozlaşmış bir bilgeliğin de karşılığı Kahve köşelerinin dükkân önlerinin hassas terazisini orta sınıfın masasına çarpan öte yandan o meşhur Anadolu kerametini mahalle ortalarına taşıyan bir az harika kahraman Tilkiler dönüyor okey taşları birbirine karışıyor pelerinini vatkalı diktirmek isteyen Yılmaz’ın başında
GEYİKTE YENİ DALGA ÇIKILAMAYAN GÖRÜNTÜLERDEN SPOTLAR
Gibi nin toplumu yakalamakla bir arada genç jenerasyonlara bu kadar hitap edişinin gerisinde çağın irtibat usullerini kullanması yatıyor Toplumsal medyada vaktimizi çalan görüntüler bir periyot okul sıralarında dalgasını geçtiğimiz bu bilgi gerçek hayatta ne işimize yarayacak sorusunu boşa düşürdü Artık bizi hiç ilgilendirmeyen zilyon saniye imaj ile muhatap oluyoruz Daha acısı bu saçma sapan manzaralar gerçek hayatımızın bir parçası haline geliyor ömrümüzü tastamam dolduruyor Diş fırçalarken kaybettiğimiz mühlet komik video izlerken kaybettiğimiz müddetin yanında hiçleşiyor Elbette hesap kitap kelam konusu Görüntüler o denli yerden kesilip yapıştırılıyor ki arka arda tekraren izliyor izlemek durumunda kalıyoruz Gibi nin aforizma yahut geyik muhabbeti içeren görüntüleri da o denli Dizinin hayranları yahut reklamcıları tarafından spota taşınan bu görüntüler bu içerikcikler toplumsal medya kullanıcısını çıkamadığı bir görüntü ile sonsuz bir fragman ile baş başa bırakıyor
Dizinin diyalogları bu tuzak görüntülere ahenk sağlamakta Geyik muhabbetini sıradanlaştıran tabir yerindeyse halka indiren bir şekli var Gibi nin Kaldı ki bu stili onu kolay tüketilir ve bir defa daha bize yakın kılıyor Yılmaz İlkkan Ersoy triosu bizi temsil ettikleri hissini gündelik ömürde geyik çevirerek pekiştirirken Gibi hayatın rastgele bir yerinden başlayıp rastgele bir yerinde devam ediyor ve başa dönüyor Doğrusu bu durum çağımızın kısırlığı ile bağdaştırılabilir Hani pencereden baktığımızda göğü görmemiz olağan fakat gökyüzünden bakınca neden pencereyi görelim
HACIYATMAZ MATRUŞKA KOALİSYONU İKİNCİ SEZONUNDA
Gibi ikinci döneminde da çizgisini sürdürerek yeniden gündelik hayatın içinden sesleniyor Saçma olay ve çıkışları rutine karşı bir itiraz olarak pahalandıran bu istikametiyle dengeyi bozmaya uğraş eden dizi öteki taraftan ise ayakların yerde kaldığı hacıyatmazvari bir üslup tutturmuş kültürel politik bağları iç içe geçirmişti Bir açıdan üslubuyla hacıyatmazı işlediği temalarla matruşka bebekleri andırıyordu İkinci dönemde bu anlatısal zenginlik korunurken absürt olayların ilgilere daha çok yansıdığını ve metinlerin olgunlaştığını böylece Gibi nin giderek dizi kimliğine büründüğünü görüyoruz Çaça ve Cosplay kısmı bu değişime yeterli bir örnek Olaylardan çok irtibat ve kümedeki problemler öne çıkmakta
Güncellenmiş Gibi de Yılmaz’ın vatkalı ceket üzere tuhaf arayışları isteklerinden fazla tuhaf durumlar karşısındaki pozisyonuna şahit oluyoruz Ortada Gelin Başı Eşref Hidayet Gürdal Kültür Merkezi vb çıkışlar gelse dahi birinci döneme nazaran daha defansif bir Yılmaz ve Gibi izlediğimiz söylenebilir Vücutçu Yalvaç Kuki Sokak Röportajı ve İki İçi Dışı Bir Kişi üzere kısımlar de bu savunma halinin özeti olmuş adeta Meğer birinci dönem birinci kısımda Yılmaz ile İlkkan zorla kokariççi açmanın eşiğine gelirken bile ofansif bir anlayış benimsemiş ezik figürünün altını sıradan güruhlar a ve çoğunluğun isterisine karşı koyarak çizmişlerdi İkinci dönemde yılgın bir müsamahayla mağduriyetlerini pekiştirdikleri sevgiyle karışık acıma hissini tatlı tatlı kaşıdıkları bir seyirden kelam edebiliriz Yanı sıra Gibi ikinci döneminde üç mağdur erkek dizisi haline gelirken çıkıntılık yapan bayan karakterlerin de Resimdeki Ünlü kısmını saymazsak geri çekildiği anlaşılıyor Hatırlarsanız birinci dönem Yılmaz birçok kısımda kendisiyle öyküdeki var oluşu gereği zıtlaşan bir bayan karaktere rastlıyor yenene yahut mağrur bir mağlubiyet tadana kadar cebelleşiyordu Hatta her kısım değişen bayan karakterler ne kadar göründükleri fark etmeksizin bir İlkkan bir Ersoy kadar yüke sahiplerdi
Şartlar aksi tarafa gelişseydi Yılmaz Feyyaz Yiğit ve İlkkan Kıvanç Kılınç rollerini Ersoy Ahmet Kürşat Öçalan dışında bir tipleme ile kelam gelimi güçlü bayanlarla paylaşsaydı Gibi dar bir kitleye seslenmek durumunda kalır birinci dönem yarattığı cazibeden gereğince randıman alamazdı Zira erkeklik yenik erkeklik üzere sorunlar günümüz siyasi şartlarından toplumsal atmosferinden teğe bir besleniyor Dizi erkeğin kaybını mağlubiyetini öne sürdükçe küskün gerçekliği ni kabul ettiriyor ve bir manada Recep İvedik in düşüşünü de temellendiriyor
ETHEMLER ARKADAŞIMIZ KUTAYLAR YİĞENİMİZ BU MAHALLE BU ÇEMBER BİZİM
Yazıyı toparlarken bir noktaya daha değinmek istiyorum Gibi elbet topluma dair bir materyalden hareket ediyor Yakası açılmadık tabirler minibüs gerisi yazıları anlatım bozuklukları dizinin bir nevi cephaneliğine dönüşmüş durumda Bizden problemleri ele alırken mevcut duruşumuzu reaksiyonlarımızı absürt bulabileceğimiz bir esneklikte abartarak pahalandırıyor Dizide kahramanlarımızın başından geçen olaylarla gündelik hayatta sık karşılaşmasak dahi günün sonunda Ethemler bizim arkadaşımız Kutaylar bizim yeğenimiz Bu mahalle bu çember bizim
Peki güldürürken düşündürme efsanesi Gibi için geçerli mi Olaylar tutumlar akılda kalıyor mu Bu biz vurgusundan öte bizi bize gösteriyor bir şeyler öğretiyor mu Feyyaz Yiğit ile Aziz Kedi’nin kaleme aldığı Ömer Son’un yönettiği Gibi geleceğe taşınacak mı Bir iz bırakacak mı yoksa periyodunu yakalamış güçlü müşahedelerinin mükâfatını almış bir iş seviyesinde mi kalacak Bu sorunun karşılığını elbette vakte bırakmalı ancak mizahın şartlarından var olduğu ölçüde kendi şartlarını da yarattığını suyun her vakit dosdoğru akmayıp yatağını değiştirebildiğini unutmayalım Kim bilir bakarsınız yirmi sene sonra bir dizi gelir ve Gibi deki hisleri uyandırır O vakit Gibi de başlı başına bir samimiyete kavuşmuş olur ve Ethem Whatsapp kümesinden ayrılır
