ANKARA – CHP Ar-Ge Bilim Platformu’ndan Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Fethi Açıkel, ilaç ve tıbbi aygıt bölümündeki meselelere ait çalışma hazırladı. Daldaki dışa bağımlılığın yarattığı meselelere dikkat çekilen çalışmada, AK Parti periyodunda Türkiye’nin sıhhatte kendine yeterliliğini kaybettiği, yaşanan problemlerin halk sıhhatini riske attığı vurgulandı.
‘İLAÇTA YENİ TEDARİK PROBLEMLERİNİN YAŞANMASI MUHTEMEL’
Tıbbı İlaç ve Aygıt Kurumu, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan euro kurunun 19 Şubat 2022’den itibaren geçerli olacak biçimde 4,57 TL’den 6,29 TL’ye çıkarıldığını duyurdu.
İlaçlara gelecek artırımlar nedeniyle vatandaşların mağdur olacağını belirten Açıkel, “Ancak, 2022 yılı için belirlenen kur, gerçek euro kurunun tekrar altında kaldığı için önümüzdeki aylarda ilaçta yeni tedarik meseleleri yaşanması mümkündür. Sorunun temelinde ilaç ve tıbbi aygıt dallarında ithalata bağımlı hale gelinmesi var. Dışa bağımlı hale gelen dal, döviz şoklarından korunmalı, ilaç tedarik zincirinin bozulmasına ve arka niyetli stokçuluğa müsaade verilmemeli, vatandaşlarımızın sıhhati riske atılmamalıdır” dedi.
‘YABANCI İLAÇ SANAYİSİNE BAĞIMLI HALE GELDİK’
AK Parti iktidarı periyodunda ilaç ve tıbbi aygıt dallarında dışa bağımlılığın benimsendiğini ve bunun yarattığı meselelerin her geçen gün derinleştiğini belirten CHP’li Açıkel’e nazaran korona virüsü salgını sürecinde bu alanlardaki problemler büyüdü.
2021’in ikinci yarısından itibaren TL’nin paha kaybı yaşadığını, AK Parti’nin dışa bağımlı siyasetleri nedeniyle sıhhat alanında yaşanan meselelerin halk sıhhatini riske attığını söyleyen Açıkel “Saray ‘liralaşma’ derken, ilaçlar dövize endeksli” dedi ve ekledi:
“AKP iktidarının; tıbbi aygıt, aşı ve ilaç bölümlerine gerekli Ar-Ge ve yatırım bütçelerini ayırmaması, ‘Sağlıkta Dönüşüm Projesi’ gerekçesiyle başta Refik Saydam Hıfzıssıhha Kurumu başta olmak üzere bu alanda çalışan Cumhuriyetimizin esaslı kurumlarını kapatması ya da atıl bir hale getirmesi bugün yaşanan sıhhatte kendine yetememe krizinin temel nedenlerindendir. Yerli ilaç ve kimya sanayisinin, tıbbi aygıt ve sarf kesiminin devlet müdafaası ve dayanaklarından uzak tutulması, yabancı firmaların ise gerek tedarik gerekse ödeme evresinde avantajlı pozisyona getirilmesi ve yabancı firmalara ayrıcalıklı davranılması; Türkiye’nin ilaç ve tıbbi aygıt gereksiniminin yabancı ilaç ve tıbbi aygıt sanayisine bağımlı hale gelmesine neden olmuştur. Eczanelerde bilhassa son 3-4 aydır yaşanan ilaç kıtlığının en önemli nedeni de budur. Döviz kuru farklılıkları nedeniyle yabancı ilaç şirketlerinin ülkemize ilaç vermemesi, mevcut ilaçların stoklanması ve ithal hammadde kullanan yerli ilaçların üretilememesi nedeniyle ilaç yokluğu yaşanmaktadır. “
‘YERLİ İLAÇLARIN HAMMADDELERİNİN YÜZDE 80’İ İTHAL’
İthal ilaç harcamalarının son 14 yılda yüzde 81 arttığını, 2020 yılında 1,8 milyar dolarlık ilaç kesimi ihracatında Türkiye’nin toplam ihracattaki hissesinin yüzde 1 olduğunu, yerli üretim ilaçlarının 2002 yılında yüzde 66 olan pazar hissesinin 2020’de yüzde 50’ye gerilediğini, yerli ilaçların hammaddesinin yüzde 80’inin ithal olduğunu belirten CHP’li Açıkel’in çalışmasında şu tespitler yer aldı:
● Dünyada en çok Ar-Ge harcaması yapan kesim olan ilaç ve biyoteknoloji kesiminin 2020 yılındaki Ar-Ge harcamaları 198 milyar dolar iken; Türkiye’de ise 2019 yılında eczacılık eserlerinin imalatında Ar-Ge harcamaları bir evvelki yıla nazaran yüzde 27 azalarak 424 milyon TL’ye geriledi.
● Euro kuru 15 TL’yi aşmışken, şimdiki ilaç kuru 2021 yılında 4,57 TL’de sabitlendi, 2022 yılı için ise 6.29 TL olarak belirlendi. İlaçlar ithal edilemiyor, üretilemiyor; 700 kaleme yakın ilaç piyasada yok. Bilhassa 2021 yılının son aylarında ve 2022 yılının birinci aylarında önemli bir ilaç kıtlık sorunu yaşanıyor.
● İlaçta kutu başı ortalama fiyatta 2015’ten 2020’ye yüzde 157,66’lık artış yaşandı.
● Ele geçirilen geçersiz ilaç sayısında, son yıllarda büyük bir artış yaşanmaktadır.
‘TÜRKİYE, GELİŞMİŞ TIBBİ AYGIT VE MATERYAL ÜRETEMİYOR’
● 2,3 milyar dolarlık tıbbi aygıt ve materyal pazarının yüzde 85’i ithal
● Yerli firmaların dünya aygıt pazarındaki hissesi yalnızca yüzde 1.
● Kamu ve üniversite hastanelerinin tıbbi aygıt bölümüne borcu 19 milyar TL’ye ulaştı.
● Hastaneler borçları nedeniyle tıbbi aygıt bakım tamiratı ve gereç alımı yapamadıkları için ameliyatlar durduruluyor.
● Yerli firmalara kamu ödemeleri yapılmayıp çok uzun mühletler bekletilirken, yabancı firmalar ülkelerinin devlet seviyesinde korunması ile ödemelerini tahsil edebilmektedir. Yerli firmaların ayakta kalma bahtı kur ve finansman dengesizlikleri ile her geçen gün daha da azaltılmaktadır.
