AĞ-DA raporu: OHAL, ataerkil yapıyı İslami bir temelde yeniden inşa etti

Konferansta proje kapsamında Mayıs 2020 Temmuz 2021 tarihleri ortasında yürütülen OHAL Sonrasında Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Gayreti ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Karagümrük Escort Akademide ve Sivil Toplumda Problemler Beklentiler Öneriler araştırmasının sonuçları açıklandı

TOPLUMSAL CİNSİYET ALANINA BASKININ OHAL İLE BAŞLADIĞI KABULÜ YANLIŞ’

Ankara Üniversitesi Bağlantı Fakültesi nde vazife yaparken Kanun Kararında Kararname KHK ile ihraç edilen akademisyenler Parıltı Betül Çelik ile Banu Durdağ tarafından hazırlanan rapor kapsamında 89 akademisyen ve 20 sivil toplum örgütü temsilcisiyle anket çalışması yapıldı

Toplumsal cinsiyet yahut bayan çalışmaları ile ilgili araştırmalar yapan akademisyenlerin İstanbul ve Ankara da ağırlaştığı belirtilen çalışmada anket iştirakçisi akademisyenlerin 25 inin OHAL sonrası çıkarılan kanun kararında kararnamelerle kamu misyonundan çıkarılmış olduğu vurgulandı

Araştırmaya nazaran toplumsal cinsiyet alanına yönelik baskının OHAL ile başladığı kabulü yanlış Ankete katılanlar toplumsal cinsiyet alanının uğradığı erozyonun OHAL öncesinde başladığı konusunda uzlaştı Raporda Bu baskı araştırmaya katılanlarca otoriterleşmenin bir göstergesi olarak imlenmektedir denildi

KHK İLE İHRAÇ EDİLENLERİN AKADEMİK VE FİNANSAL KAYNAKLARA ERİŞEBİLME İMKANLARI KALMADI

Akademide toplumsal cinsiyet odaklı araştırmaların yazılan tezlerin tamamına müdahale edilmediği belirtilen raporda ulaşılan sonuçlar şu biçimde açıklandı

OHAL öncesinde var olan lisans ve lisansüstü programların ve araştırma merkezlerinin hepsinin kapatılmadığı büyük çoğunluğunun varlığını sürdürdüğü ankete ve odak küme görüşmelerine katılan akademisyenlerin tanıklığıyla anlaşılmaktadır Anketlere verilen karşılıklar bu bahiste baskının sonucu olarak bir kaybın yaşandığını fakat bunun başlangıçta varsayıldığı kadar ani ve süratli olmadığını göstermektedir Anketlere katılan OHAL KHK larıyla kamu vazifesinden çıkartılan akademisyenlerin karşılıkları bu akademisyenlerin bilgi üretebilmek bilgiyi yaygınlaştırabilmek araştırma projeleri yürütebilmek için gerekli akademik ve finansal kaynaklara erişebilme imkanlarının kalmadığını göstermektedir OHAL i takip eden ve günümüze uzanan süreçte toplumsal cinsiyet alanında akademik seviyede bilgi üretiminde yaşanan sorunların derinleştiğini ve bu mevzudaki imkanların daraldığını akademik bilginin toplumsal cinsiyet eşitliği gayret pratikleriyle olan bağlarının örselenerek zayıfladığını akademinin toplumsal cinsiyet alanındaki örgütsel uğraşın bir modülü olmaktan giderek uzaklaştığını göstermiştir

ÜNİVERSİTELERİN TOPLUMSAL CİNSİYET EKSENLİ FAALİYETLERİ KISITLANDI

Araştırmada üniversite idarelerinin iktidarın belirlediği ideolojik çerçeve içinde hareket etme konusundaki ahenk hünerlerinin yüksek olduğu belirtilerek şöyle denildi

Akademik özgürlüğün artık kelam konusu bile olmadığı bir yükseköğretim alanının varlığı toplumsal cinsiyet ve bayan çalışmaları alanlarının uğradığı tahribata ve nedenlerine dair araştırma varsayımını destekleyici bir faktör olarak görülmelidir Talimatlar akademik özerkliğin olmadığı bir ortamda süratle alt ünitelere ulaşabilmekte kurumsal işleyiş üniversal akademik pahalar hiçe sayılarak anabilim kollarının araştırma merkezlerinin fonksiyonsuz bırakılmasına sebep olmaktadır Bu durumla birlikte düşünüldüğünde bayan çalışmaları araştırma merkezlerinin isimlerine ‘aile’nin eklenmesinin araştırma özgürlüğünün bütünüyle ortadan kaldırılmasının bir aracı olarak görülmesi gerekir Böylece üniversitelerin toplumsal cinsiyet eksenli eğitim ve araştırma faaliyetlerinin kısıtlanması mümkün olabilmiştir

ÜNİVERSİTEDE BAYAN VE LGBTİ TOPLULUKLARLA DAYANIŞMA ZAYIFLADI

Araştırma sonucuna nazaran üniversitelerde akademik hiyerarşiyle ve eril yapının hâkimiyetiyle uğraş açısından bir mevzi kaybedildiği söylenebilir Bilhassa akademisyenlerin ve öğrencilerin üniversite içindeki bayan ve LGBTİ topluluklarıyla dayanışmasının zayıfladığının anlaşıldığı söz edilen araştırmada Toplumsal cinsiyet uğraşı veren oluşumların bu devirde üniversite içinde etkinlikler düzenlemekte zorlandıkları görülmektedir Bu oluşumların ya yok oldukları ya da pasifleştirildikleri gözlemlenmektedir değerlendirmesinde bulunuldu

OHAL SONRASI STK LARA BASKI ARTTI

Araştırma kapsamında sivil toplum kuruluşları ile de görüşmeler yapıldı Raporda sivil toplum kuruluşları üzerlerindeki baskının otoriterleşme eğilimine paralel olarak arttığı kaydedildi ve şunlar söz edildi

Örgütlerin faaliyetleri için müsaade almakta yer bulmakta meşakkatler yaşadıkları kapatılma ve kontrol baskısı altında tutuldukları hareketlere katılan üyelerinin ve gönüllülerinin yüksek para cezasına çarptırıldıkları yöneticilerinin tutuklanma baskısı yaşadıkları tabir edilmiştir Sivil toplum örgütlerinin bulundukları bölgenin uğradıkları baskının niteliğini değiştirdiği anlaşılmaktadır Doğu bölgesinde faaliyet gösteren örgütler bir yandan bölgenin eril yapısıyla gayret ederlerken öbür yandan merkezi hükümetin lokal idarelere olan baskısının kendilerine uzanan tesirleriyle Kürt etnik kimliğine sahip olmanın sonuçlarıyla baş etmeye çalışmaktadırlar Toplumsal cinsiyet alanında faaliyet gösteren bu örgütlerin bir kısmı OHAL sırasında kapatılmıştır

OHAL ATAERKİL YAPIYI İSLAMİ BİR TEMELDE YİNE İNŞA ETTİ

Araştırma sonucuna nazaran OHAL in ve bunu izleyen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ataerkil yapıyı İslami bir temelde tekrar inşa ettiğine dikkat çekildi Araştırmada Beden üzerinden işleyen iktidar bağlarının içinde hareket ettiği telaffuzunu dönüştürülmüş bir bilgi iktidar tabanında biçimlendirmeye giriştiği söylenebilir Bu bir hegemonya çabasıdır Kadınlık erkeklik toplumsal cinsiyet rolleri doğum ölüm ve hayat dinî olana indirgenen bir gelenekle yine anlamlandırılmaktadır Hegemonya çabası içinde manası tekrar belirlenen ‘gelenek’ ekseninde bir ortak duyunun inşa edilebilmesi için geliştirilen söylemsel stratejiler ‘cinsiyet’ ve ‘beden’ üzerinden işlemektedir sözlerine yer verildi