Becky Ferreira
Arkeologlar, Almanya, Avusturya ve İsviçre ortasında yer alan bir buzul gölü olan Konstanz Gölü’nün parıltılı sularının altında kilometrelerce uzanan ve yaklaşık 5 bin 500 yıl evvel yaşamış beşerler tarafından inşa edildiği kestirim edilen eski kaya yığınlarından, yani höyüklerden oluşan bir su altı kalıntısının gizemini çözmeye çalışıyorlar.
Bu devasa höyükler, birinci defa 2015 yılında Almanya’nın Langenargen kasabasında bulunan Göl Araştırmaları Enstitüsü tarafından keşfedilmelerinden bu yana dikkatleri kendisine çekti. Bu kaya oluşumlarının kabaca 170’i güneybatı İsviçre kıyılarından birkaç yüz metre uzakta, Konstanz Gölü’nün sığ sularının çabucak altında, bir sıra halinde sıralanmış.
NEDEN VE KİMLER TARAFINDAN YAPILDIĞI BİLİNMİYOR
İsviçre’ye bağlı Thurgau Kantonu Arkeoloji Müzesi’nde arkeolog olarak vazifesini sürdüren Urs Leuzinger öncülüğündeki bir araştırma grubu, keşfedilen kaya yapıların neolitik devirde (Cilalı Taş Devri’nde) bu bölgede yaşayan insanlarca inşa edildiğine ait ikna edici delillere ulaştı.
Annual Review of Swiss Archaeology isimli mecmuada yayınlanan 2021 tarihli bir araştırmada aktarıldığı kadarıyla, yaklaşık 10 metre genişliğe ve 2 metre yüksekliğe sahip olan taş yığınları, onları inşa etmek için çok fazla emek ve vakit gerektiren etkileyici yapılar olarak öne çıkıyor; ne var ki “bu 10 kilometre uzunluğundaki tarih öncesi alanın fonksiyonu bilinmezliğini sürdürüyor”. Araştırmada ulaşılan bulgular, bu hafta Thurgau Arkeoloji Ofisi’nde açılacak olan “Bodensee Stonehenge” (Konstanz Gölü Stonehenge’i) isimli bir stantta ziyaretçileriyle buluşacak.
Leuzinger, Motherboard mecmuasına gönderdiği bir e-postada, höyüklerin, beşerler tarafından “doğrudan neolitik kıyı şeridinde” inşa edildiğini belirtiyor. Kıyı şeridinin alanının “göl düzeyindeki mevsimsel dalgalanmalara ve dağ silsilesinde bulunan karlara da bağlı olduğunu” belirtirken, “İklim değişikliği, günümüzde göl düzeyini üç ila beş metre kadar yükseltti” diye ekliyor.
Suyun altında kalan höyük alanının tabiatına dair araştırmalar hâlâ sürüyor; bununla birlikte, 2021 tarihli araştırma, çökelti çekirdeklerinden ve höyükten toplanan örnekler sayesinde bu alanın yaklaşık 5 bin 500 yıl öncesine ilişkin olduğunu ortaya koyan ispatlar içeriyor. Yapılan araştırmaların büyük kısmı ‘Höyük 5’ üzerine odaklansa da araştırmacılar şimdilik, daha sonra gerçekleştirilecek bir araştırmada tartışılacak ve eski beşerler tarafından nasıl yapıldıklarına dair ipuçları sunması olası olan yeni bir oluşumu gözden geçiriyorlar.
BÜYÜK BİR TERTİP SAYESİNDE İNŞA EDİLDİ
Leuzinger, “Şu anda ikinci bir höyüğü tahlil ediyoruz ve burası 5 numaralı höyüğe çok benziyor” diyor. Bunun yanı sıra alanın “taş baltalarla yapılmış kesik izleri” olduğunu gösteren deliller içerdiğini belirtiyor.
Daha evvel arkeologlar, günümüzden binlerce yıl evvel gölün etrafındaki bataklıklar üzerinde neolitik topluluklarca inşa edilen, ahşap direkler üzerinde yükselen ve ‘kazıklı yerleşim alanları’ diye anılan köy konutlarının kalıntılarını keşfettiler. Leuzinger, bu köylerin büyük kısmının höyüklerin inşasına katılmış olması gerektiğini düşünüyor; çünkü, oluşum tek bir yerleşim ünitesinin yapıtı olamayacak kadar büyük.
Leuzinger, “Kesin olan konu şu ki, yalnızca bir köyün insanlarıyla 170 höyük inşa edemezsiniz” diyor. Gölün etrafında yaşayan topluluğun bunun üzere höyükleri inşa etmesi için bir tertibe ve büyük bir dileğe sahip olması gerekiyordu. Yeni ulaşılan bulgular, Almanya topraklarında kalan kuzey kıyı şeridinde de buna misal höyüklerin var olduğunu gösteriyor.
Leuzinger ve meslektaşları, göllere inşa edilen yapay adalar olan ‘krannoglar’ da dahil olmak üzere, pek çok beklenen fonksiyonu göz önünde bulunduruyor. Araştırma takımı bunun yanı sıra, bu kazıkların balıkçı platformları, mezar yapıları, hudut tahkimatları ya da gündönümlerini temel alan bir takvim ve hatta bir çeşit dinî astronomik simge olabileceğini öne sürüyor.
Leuzinger, “Ben, bunun inançla ilişkili bir şey olduğunu düşünüyorum” diyor. “Neden mezar merasimleriyle bağlı yapay küçük adalar olmasın ki? Şu ana dek hiçbir mezar bulamadık ve göl yerleşimcilerinin ölülerine nasıl davrandıklarını bilmiyoruz. Yeniden de benim şahsî hipotezim bu ve doğrulanabilir gerçeklere ya da delillere sahip değilim.”
Bu muammayı çözmek için grubun daha pek çok dalış gerçekleştirmesi ve bu batık yapıdan ortaya çıkan ipuçlarını anlaması gerekiyor. Öbür yandan, bu haftaki ziyaret aktifliğine gelen ziyaretçilerin, bu antik inşaatçıların onuruna 171’inci höyüğü tamamlamak hedefiyle kendi bölgelerinden birer taş getirmeleri isteniyor.
Yazının özgünü vice.com sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)
