Rusya’nın Ukrayna’nın doğusundaki Donbass bölgesine günlerdir beklenen askeri operasyonu bu sabah başladı. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, sabah 6 civarında yaptığı açıklamada “Rusya’nın NATO’nun genişletilmemesi konusunda bir uzlaşmaya varma teşebbüsleri boşa çıkarıldı. İttifakın genişlemesiyle birlikte durum daha tehlikeli hale geliyor. Artık buna sessiz kalamayız” diyerek operasyonu ilan etti. Rus askerlerinin Donbass’a girdiği belirtilirken, Ukrayna’nın başşehri Kiev’den de patlama haberleri geldi. Bölgeden dakika dakika gelişmeler şöyle:
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ‘Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırısının Avrupa tarihinde bir dönüm noktası olduğunu’ söyledi. Fransa’nın Ukrayna’nın yanında olduğunu söyleyen Macron, ‘Rusya’nın adımlarının kıta için kalıcı ve derin tesirleri olacağını’ belirtti. Macron, “Bu savaş aksiyonuna zayıflık göstermeden, soğukkanlılık, kararlılık ve birlikle cevap vereceğiz” diye konuştu.
Ukrayna polisinden yapılan açıklamada, Ukrayna ordusuna ilişkin bir savaş uçağının düşürüldüğü ve beş kişinin öldüğü belirtildi.
Ukrayna Silahlı Kuvvetleri, başşehir Kiev yakınlarındaki Gostomel kasabasında 2 Rus helikopteri vurduğunu duyurdu.
Ukrayna Cumhurbaşkanlığı ofisinden yapılan açıklamada da, ülkenin Rusya’yla olan neredeyse tüm sonlarında çatışmalar yaşandığı belirtildi. Ukrayna hudut muhafızları ise Rus askerlerinin kuzeyde, Belarus hududunda bulunan Kiev bölgesinin kuzeyinden ülkeye girdiğini duyurdu.
Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) yetkilileri, Ukrayna Hudut Servisi işçisinin Rusya-Ukrayna hududu boyunca tüm vazife yerlerini büsbütün terk ettiklerini duyurdu.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın Donbass’taki harekatı hakkında konuştu. “Rusya, tarihi tekrar yazmak için güç kullanıyor” diyen Stoltenberg, “Uluslararası hukukun büsbütün ihlal edildiğini görüyoruz. Avrupa-Atlantik güvenliği tehdit altında” tabirlerini kullandı.
Stoltenberg, “Gerekli olan her şeyi yapmayı sürdüreceğiz” derken, “NATO temsilcileri, kriz esnasında üye ülkelere acil müdahale güçlerinin konuşlandırılmasını öngören planda mutabık kaldı. NATO temsilcileri, Türkiye’nin Ukrayna’daki durum nedeniyle İstanbul ve Çanakkale boğazlarını Rus gemilerine kapatması konusunu görüşmedi” diye konuştu. Stoltenberg, “Ukrayna’da NATO gücü yok, gönderme planımız da yok” dedi.
Kremlin’den operasyona ait yeni açıklama geldi. Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov, operasyonun müddetinin ilerlemelere ve gayelerine ulaşmasına bağlı olduğunu, ‘ideal olarak Kiev’in Nazilerden temizlenmesi’ ve askeri potansiyelinin etkisiz hale getirilmesini hedeflediklerini söyledi. Peskov, Rusya’dan kimsenin ‘işgal’den kelam etmediğini ve Rusya’nın operasyonunu tanımlamak için bu sözcüğün kullanılmasını ‘kabul edilmez’ bulduklarını belirtti. Kremlin sözcüsü, Putin’in Ukrayna’dan tarafsız statüsünü muhafazasını ve taarruz emelli silahlara konut sahipliği yapmamasını istediğini geçmişte lisana getirdiğini vurguladı.
Tass ajansı Azov Denizi’nde iki Rus sivil kargo gemisinin Ukrayna ordusu tarafından füzeyle amaç alındığını duyurdu. Haberde, hücumda ölenler olduğu belirtildi.
Ukrayna’nın liman kenti Odessa’nın yetkilileri, füze saldırısı nedeniyle en az 18 kişinin öldüğünü açıkladı.
Belarus Savunma Bakanlığı, güvenlik sebebiyle hava alanının bir kısmını yolcu uçaklarına kapatma kararı aldıklarını açıkladı. Bu karara nazaran Vısokoye, Baranoviç, Osipoviç, Kriçev ve devlet hududunun Vısokoye’ye kadar olan güney kısmı uçuşlara kapatıldı.
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan, Ukrayna krizinin ‘NATO provokasyonlarından kaynaklandığını’ belirtti. İranlı bakan, “Ukrayna’da savaş bir tahlil değil” diyerek, siyasi ve demokratik bir tahlil davetinde bulundu.
Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, ‘Rusya ordusunun, karşı akına geçen Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Lugansk Halk Cumhuriyeti güçlerine takviye verdiğini’ belirtti. Konaşenkov, buna rağmen Rusya Silahlı Kuvvetleri’nin Ukrayna kentlerine ve sivillere karşı füze, savaş uçakları ya da havan topu mermileri kullanmadığını kaydetti.
Zelenskiy’nin ofisinden yapılan açıklamada, 40’tan fazla Ukrayna askerinin öldüğü, onlarca askerin de yaralandığı belirtildi.
Halka sesleniş konuşması yapan Zelenskiy, Rusya ile diplomatik ilgileri kestiklerini belirterek “İsteyen herkese silah vereceğiz” dedi. Zelenskiy, savaş zıddı Rusya vatandaşlarına sokağa çıkma daveti yaparken, “Düşman ağır kayıplar verdi” sözlerini kullandı.
Belarus önderi Aleksander Lukaşenko, ‘ihtiyaç duyulması halinde’ Belarus askerlerinin Rusya’nın askeri operasyonuna katılabileceğini söyledi.
Ukrayna Devlet Lideri Zelensiy’nin ofisinden bir danışman, Reuters’a yaptığı açıklamada “Durum denetim altında, bir yıldırım bombardımanı olmayacak” dedi.
Ukrayna Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, nakit para çekme imkanlarının sonlandırıldığı duyuruldu. Buna nazaran, bir gün içinde yalnızca 100 bin Ukrayna Grivnası (yaklaşık 2 bin 975 euro) çekilebilecek. Bunun yanı sıra ülkede döviz çekmek yasaklandı.
Avrupa Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Brüksel’in Rusya’nın ‘stratejik kesimlerine ve bankalarına karşı’ yaptırım uygulayacağını duyurdu. Von der Leyen, “Bugünün ilerleyen saatlerinde Avrupa başkanlarına onaylamaları için büyük ve gayeli bir yaptırım paketi sunacağız. Bu paketle, Rusya’nın kilit değere sahip teknolojilere ve pazarlara erişimini engelleyerek Rus iktisadının stratejik bölümlerini amaç alacağız” dedi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da, “Rusya’ya yönelik yaptırımlar ve borsalardaki çöküşün Almanya açısından sonuçları olacak” diye konuştu.
Ukrayna ordusu, ülkenin doğusunda yaklaşık 50 Rus askerinin öldürüldüğünü, altı Rus uçağının imha edildiğini açıkladı.
Ukrayna Savunma Bakanı ise eli silah tutan herkesi ülkeyi savunmaya çağırdıklarını açıkladı.
Belarus Devlet Lideri Aleksander Lukaşenko, Rusya’nın Ukrayna operasyonuna Belarus askerlerinin katılmadığını söyledi. Ukrayna hudut muhafızları, Rusya askerlerinin ülkeye Belarus sonundan da girdiğini açıklamıştı.
Lukaşenko, Rusya ile Ukrayna ortasında Belarus’un başşehri Minsk’te görüşme yapılmasını da önerdi.
Litvanya’da fevkalâde hal tartışması başladı. Cumhurbaşkanlığının parlamentodan OHAL ilanı talep edeceği belirtildi.
Rusya’nın harekatı sonrası Finlandiya’da NATO üyeliği tartışmaları yine alevlendi. Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, ülkenin NATO üyeliğine çabucak başvurması gerektiği tarafındaki davetlerin anlaşılır olduğunu fakat ‘gerçek dünyaya ilişkin olmadığını’ söyledi. Niinistö, Rusya’nın adımını kınadığını belirtti.
Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, operasyonda kentlerin maksat alınmadığı ve sivillerin tehdit altında olmadığı belirtildi. Bakanlık, Ukrayna güçleri tarafından uçak ve helikopterlerinin düşürüldüğü argümanlarını da yine yalanladı.
Ukrayna İçişleri Bakanlığı, Rusya’nın operasyonu sırasında şu ana kadar sekiz kişinin öldüğünü, dokuz kişinin yaralandığını açıkladı.
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, Batı ülkelerine hava alanını kapatma davetinde bulundu. Zelenskiy, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Hava alanını kapatın” dedi. Ukrayna başkanı, ABD Lideri Joe Biden, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve İngiltere Başbaknı Boris Johnson dahil birkaç dünya başkanıyla telefon görüşmelerini gerçekleştirdiğini söz etti.
Çin Dışişleri Bakanlığı Ukrayna’da taraflara itidal davetinde bulunurken, “ABD’nin bilakis öteki tarafa silah vermeyeceğiz” açıklaması yaptı.
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, yeni bir açıklama yaptı. “Putin devletimizi yok etmek istiyor” diyen Zelenskiy, dünya başkanlarına Putin’in şahsının amaç alınması da dahil, yeni yaptırım davetinde bulunduğunu söyledi.
Lugansk Halk Cumhuriyeti’ndeki Rusya dayanaklı ayrılıkçılar, Ukrayna kuvvetlerinin elindeki Sçastye ve Stanitsa Luganskaya kentlerinde denetimi ele geçirdiklerini duyurdu.
AB Kurulu Lideri Charles Michel, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e, “Bu savaşı derhal durdurun” davetinde bulundu. Michel, toplumsal medya iletisinde, Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy ile telefon görüşmesi yaptığını, Ukrayna ile dayanışma iletisi verdiğini bildirdi. Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı askeri müdahalesini en kuvvetli halde kınadığını yineleyen Michel, bugün hem AB Başkanlar Doruğu’nun yapılacağını hem de G7 başkanlarının görüşeceğini aktardı. Michel, bu toplantılarda Rusya’nın yasa dışı aksiyonlarına karşı yeni adımların görüşüleceğini belirterek “Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’e bu savaşı derhal durdurma davetinde bulunuyorum.” tabirini kullandı.
CNN televizyonu, Ukrayna’ya Belarus sonundan girdiği tez edilen zırhlı araçların manzaralarını yayınladı. Rusya, Ukrayna’ya Belarus hududundan da girdiğine dair Kiev’den gelen açıklama konusunda şimdi yorum yapmış değil.
Öte yandan, Ukrayna ordusu Rusya’nın ülkeye Kırım üzerinden de teçhizat taşımakta olduğunu duyurdu.
Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Ukrayna’nın hava üssü altyapısının nötralize edildiği, ülkenin hava savunmasının geriletildiğini açıkladı.
Rusya, Ukrayna ordusu tarafından bir uçağının düşürüldüğünü reddetti.
Ukrayna ordusu, ülkenin doğusundaki Lugansk’da beş Rus uçağı ile bir helikopterin düşürüldüğünü açıkladı.
Ukrayna hudut muhafızlarından yapılan açıklamada, Rus askerlerinin Rusya’nın yanı sıra Belarus hududundan da saldırdığı belirtildi. Hudut birliklerine, devriye birliklerine ve denetim noktalarına havan topu, ağır teçhizat ve küçük silahlarla atak düzenlendiği aktarıldı.
Öte yandan, Kiev bölgesinde bir cephanelikte yangın çıktığı açıklandı.
Rusya, Ukrayna hududundaki kentlerdeki havalimanlarından yapılacak iç çizgi uçuşlarını 2 Mart’a kadar durdurdu. Açıklamaya nazaran, hudut bölgesi Rostov’daki şu kentlerden uçuşlar askıya alındı: Rostov-on-Don, Krasnodar, Anapa, Gelendzhik, Belgorod, Voronezh ve Stavropol.
Ukrayna ordusundan yapılan açıklamada Odessa kentine Rus askerlerinin girdiğine dair haberlerin palavra olduğu belirtildi.
ABD Lideri Joe Biden, Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy ile yaptığı telefon görüşmesinde Rusya’nın Ukrayna topraklarına askeri operasyonunu kınadı ve ABD’nin Ukrayna’ya takviyesini yineledi. Biden yaptığı yazılı açıklamada, “Rus askeri kuvvetlerinin gereksiz ve gayrimeşru taarruzlarını kınadım” sözünü kullanan Biden, bugünkü BM Güvenlik Kurulu Toplantısı dahil memleketler arası alanda yapılacak kınamalar konusunda Zelenskiy’i bilgilendirdiğini aktardı.
Biden açıklamasında şu sözleri kullandı: “Zelenskiy benden dünya önderlerini, Putin’in alçakça saldırısına açıkça karşı çıkamaya ve Ukrayna halkına takviye vermeye çağırmamı istedi. Yarın (bugün) G7 önderleri ile görüşeceğim, ABD ile ortakları ve müttefikleri Rusya’ya ağır yaptırımlar uygulayacak. Ukrayna’ya ve Ukrayna halkına dayanak ve yardım sağlamayı sürdüreceğiz.”
Görgü şahitleri, Ukrayna’nın başşehri Kiev’de siren sesleri duyulduğunu belirtiyor.
Donetsk’teki liman kenti Mariupol’dan da peş peşe iki patlama haberi geldi.
Rus haber ajansı Interfax, Donetsk’teki Rusya yanlısı ayrılıkçıların temas sınırında Ukrayna güçlerine karşı taarruz başlattığını uyardı.
Avrupa Birliği Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, ‘gayrımeşru’ saldırısı nedeniyle Moskova’dan hesap soracaklarını söyledi. Von der Leyen, hücumun provokasyon yapılmadan gerçekleştiğini belirterek, “Kremlin’den hesap soracağız” dedi. AB ülkesi başkanların bugün Brüksel’de biraraya gelmesi bekleniyor.
Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy, ülkenin birçok kentinde patlamalar meydana geldiğini açıkladı. “Rusya altyapımıza ve hudut muhafızlarımıza füze hücumları düzenledi” diyen Zelenskiy, ülkenin tamamında sıkıyönetim ilan ettiklerini açıkladı.
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna kentlerinin füzelerle ve top atışlarıyla maksat alındığı argümanını reddetti. Açıklamada, Ukrayna’nın askeri altyapısının, hava savunmasının ve hava kuvvetlerinin gaye gözetilerek vurulduğu belirtildi.
Ukrayna’nın başşehri Kiev’den patlama sesleri gelmesi sonrası halka konutta kalmaları için davet yapıldı.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitri Kuleba, Rusya’nın ‘topyekûn bir işgal’ başlattığını savundu. Kuleba, Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Putin Ukrayna’da tam kapsamlı bir işgal başlattı. Barışçıl Ukrayna kentleri taarruza uğruyor. Bu saldırganca bir savaş. Ukrayna kendisini savunacak ve kazanacak. Dünya Putin’i durdurabilir ve durdurmalı. Harekete geçmenin vakti, şimdi” sözlerini kullandı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Putin’e Donbas’taki askerlerini geri çağırmaya daveti yaptı.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın saldırısını görüşmek üzere NATO ülkeleriyle bir ortaya geleceklerini açıkladı.
Ukrayna’nın BM Büyükelçisi Sergiy Kyslytsya, Rusya’nın savaş ilan ettiğini ve bunu durdurmanın Güvenlik Kurulu’nun sorumluluğunda olduğunu söyledi. Kyslytsya, “Savaş suçluları için araf yoktur, direkt cehenneme giderler” dedi. Rusya BM Büyükelçisi Vassily Nebizia ise, “Bu bir savaş değil, askeri operasyon” açıklaması yaptı. Nebizia, operasyonun Ukrayna halkına karşı değil Kiev’deki juntaya karşı olduğunu söyledi.
ABD Lideri Joe Biden, gelişmeleri Beyaz Saray’dan takip ettiğini belirterek, “Rusya’nın karşılaşacağı sonuçları perşembe günü açıklayacağım” açıklaması yaptı. Biden, bu sonuçlar için NATO ile işbirliği içinde hareket edeceğini söyledi.
ABD Lideri, “Bu taarruzun getireceği mevt ve yıkımın tek sorumlusu Rusya’dır. ABD ve müttefikleri birlik ve kararlılıkla karşılık verecektir” dedi. ABD’nin Rusya’ya yeni yaptırımlar uygulaması bekleniyor.
Putin’in açıklamasından satır başları şöyle:
* Rusya, Ukrayna’yı silahsızlandırmaya çalışacak.
* Ukrayna’nın işgali, Rusya’nın planları dahilinde değil.
* (Ukrayna vatandaşlarına hitaben) Kırımlılar seçimini yaptı. Adımlarımız tehditlere karşı öz savunmadır.
* Dış güçlere seslenmek istiyorum. Kim Rusya’ya tehdit oluşturmaya çalışırsa, derhal karşılık verilecek.
* Rusya son 30 yıldır NATO’nun doğuya yanlışsız yayılmaması konusunda uzlaşmaya çalışıyor lakin daima aldatma, baskı ve şantaj teşebbüsleriyle karşı karşıya kaldı. NATO’nun savaş makinesi Rusya’nın hudutlarına yaklaşıyor. Sovyetler Birliği 1980’lerin sonunda zayıfladı ve çöktü. Bu hepimiz için, iradenin felç olmasının yok olmaya yol açacağı konusunda bir ders oldu.
* (ABD’nin adımları hakkında) Dünyada hegemona uymayan her şey gereksiz ilan edildi. Ve şayet birisi buna katılmazsa onu dizlerinin üzerine çöktürdüler.
* Önde gelen NATO ülkeleri Ukrayna’nın aşırıcı Nazilerine ve Neo-Nazilerine tam dayanak vererek kendi gayelerini güdüyor. Buna karşılık Kırım ve Sivastopol halkını ise Rusya’ya birleşme istikametinde hür iradelerini kullandıkları için asla affetmeyecekler. Elbette Kırım’a, Donbass’a tıpkı onların gittiği üzere gidecekler. Tıpkı Hitler’in Ukraynalı Nazi destekçilerinden oluşan çetelerin 2. Dünya Savaşı sırasında günahsız insanları öldürmek için gittiği üzere gidecekler.
* Artık ayrıyeten nükleer silah elde etmek istiyorlar. Bunu yapmalarına müsaade vermeyeceğiz.
* Rusya’nın Ukrayna’dan gelen daima bir tehdit karşısında kendisini inançta hissetmesi, gelişmesi ve var olması mümkün değil.
* Sovyetler Birliği’nin çökmesinden sonra kurulan çağdaş Rusya, dünyanın en büyük gücüdür. Bunun, saldırganların hezimetine yol açacağından kimsenin kuşkusu olmasın.
* Rusya’nın NATO’nun genişletilmemesi konusunda bir uzlaşmaya varma teşebbüsleri boşa çıkarıldı. İttifakın genişlemesiyle birlikte durum daha tehlikeli hale geliyor. Artık buna sessiz kalamayız.
* ABD ve müttefikleri ‘Rusya’yı çevreleme’ istikametinde bir siyasete sahip. Lakin bizim için bu, Rusya’nın varlığına yönelik önemli bir tehdit.
* (Ukrayna vatandaşlarına hitaben) Bağlantılarımıza kimsenin müdahale etmesine müsaade vermeyelim.
* (Ukrayna silahlı güçlerine hitaben) Yoldaşlar! Babalarınız ve dedeleriniz ortak anavatanımızı savunarak Nazilere karşı savaştı. Bu nedenle Neo-Nazilerin gücü ele geçirmesinden mutlu olduğunuzu düşünmüyorum. Lütfen silahlarınızı bırakın ve meskenlerinize dönün. Silahlarını bırakan tüm Ukrayna askerleri, hiçbir mahzur olmaksızın ailelerine kavuşabilecek. Dökülen kanın tüm sorumluluğu ise Kiev rejiminin vicdanına ilişkin olacak.
* Mevcut şartlar bizi kararlı ve acil tedbirler almaya zorluyor. Donbass halkı Rusya’dan yardım talep etti. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler muahedesinin 7. kısım 51. unsuru ve Federasyon Kurulu’nun onayı ile Federal Meclis tarafından onaylanan Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugans Halk Cumhuriyeti ile varılan karşılıklı yardım ve dostluk mutabakatları uyarınca özel askeri operasyon düzenlemeye karar verdim.
