Türkiye’nin en keyifli kenti, ülkenin en kuzeyindeki kent Sinop. Denizle bütünleşen bir kent… Kentin Ayancık ilçesine bağlı Çaylıoğlu köyü de keşfedilmemiş bir cennet adeta. Doğasıyla kendisine hayran bırakıyor. Lakin köyün limanı bu günlerde tehdit altında.
‘TELAFİSİ GÜÇ ZARAR’
Çaylıoğlu Köyü’ndeki İstefan Limanı’na 3 tane balık çiftliği kurulmak isteniyor. Projelerden biri olan Noordzee Çaylıoğlu Somon Adaptasyon tesisi projesi için Sinop Valiliği 18 Kasım 2021 tarihinde “Çevresel Tesir Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir” kararı verdi. Köylülerin etkin kullandığı bir liman burası. Köylüler, valiliğin kararının iptali istemiyle Samsun Yönetim Mahkemesi’nde dava açtı. Kararın hukuka alışılmamış olduğunu savunan köylüler, projenin uygulanması halinde telafisi güç ve imkansız ziyanlar doğuracağını belirtiyor.
‘ÜRETİM BİN TONUN ÜZERİNDE’
Gelin, köylüler ismine geçen şubat ayında dava açan avukat Davet Çaylı’nın dilekçesine yakından bakalım:
Öncelikle yılda bin ton ve üzerini üretim kapasitesi olarak belirleyen her projenin ÇED raporu olması zarurî. Dilekçede de bu noktaya değiniliyor ve projenin üretim kapasitesinin yılda 950 ton gösterildiği lakin gerçekte bin tonu aştığı belirtilerek, valiliğin de belgeyi incelemeden “ÇED gerekli değildir” kararı verdiği anlatılıyor.
‘SAHİLİN KULLANILMASI İMKANSIZLAŞIR’
Kıyı kanununa da atıfta bulunun dilekçede, kanun kararları yeterince projedeki tesislerin inşaatının yasak olduğu vurgulanarak, şu tabirlere yer veriliyor:
“Projenin gerçekleşmesi ile birlikte yöre halkının kıyıyı ve kıyısı kullanması imkansız hale gelecek, kıyının kullanımı sağlansa dahi sanayi tesisin yarattığı kirlilik ve kıyının kıymetli ölçüde daralmasıyla kamu buralardan faydalanamayacaktır. Proje tanıtım belgesinde bu konu hiç değerlendirilmemiştir.”
‘ORMANLAR ZİYAN GÖRÜR’
Dilekçede değinilen en kıymetli noktaların biri de inşa edilmesi planlanan tesisin yöre halkının meskenlerinin ve hayat alanlarının çabucak bitişiğinde yer alması. Dilekçede bu duruma ait “Hem inşa sürecinde hem de sonrasında ortaya çıkan inşaat kirliliği, inşaat sırası ve sonrasında devamlı sürecek olan gürültü kirliliği, denizde kurulacak tesislerin meydana getireceği su kirliliği, manzara kirliliği üzere olumsuz etmenler nedeniyle tabiat hoşlukları ve huzurlu bir yerleşim yeri olmakla meşhur yöre ve burada yaşayan insanların hayatı derinden etkilenecektir” deniliyor.
Ayrıca projenin yapılacağı yerin kuzeybatı hududunda Limanüstü Mevkii’nde nekropol bulunması nedeniyle 1. Derece arkeolojik sit alanı yer alıyor ve proje alanının bitişinde de ormanlık alanlar mevcut. Projenin tanıtım belgesinde ormanlık alanlara ziyan verilmeyeceği belirtilse de köylüler tıpkı görüşte değil. Dilekçede planlanan tesisin büyüklüğü ve inşa süreci düşünüldüğünden ormanlık alanlara da ziyan vereceği öngörülüyor. Tüm bu münasebetlerden dolayı dilekçenin sonunda valiliğin kararının öncelikle durdurulması sonrasında ise iptal edilmesi isteniyor.
BİLİRKİŞİ KEŞFİ 21 MAYIS’TA
Mahkemenin evvelki gün aldığı karara nazaran, 24 Mayıs Salı günü saat 11.30’da uzman keşfi yapılacak. Dava sürerken şirket kapasite artırımına giderek ÇED’e başvurdu ve nisan ayının başında tüm projeler için halkın iştirak toplantısı yapıldı. Projeleri istemediğini belirten bölge sakinlerinin yansıları üzerine tutanak tutuldu. Önümüzdeki günlerde ÇED kararları belirli olacak lakin yöre halkının ağır yansısı kelam konusu.
‘GÖZ YUMABİLİR MİSİNİZ’
Yöre halkı change.org üzerinden “Limanımız tehlikede: Sinop’ta balık çiftliği istemiyoruz” başlığıyla bir imza kampanyası başlatıldı. Kampanya metninde köyün en huzurlu ve hoş alanına balık çiftliği yapılmak istendiği belirterek, “Köyümüz bizim evimizdir. Bu mesken deniziyle, canlılarıyla, ormanıyla yüzyıllardır bizim yurdumuz oldu. Balık çiftliği yapmak demek konutumuza ziyan vermek demektir. Deniz canlılarını tehlikeye atmak demektir. Siz meskeninizde yaşayan birinin gözünüzün önünde ziyan görmesine göz yumabilir misiniz?” diye soruluyor.
Hem Türkiye’nin en keyifli insanlardan oluşan yöre halkının hem balıkların hem de tüm canlıların meskenine proje ısrarı neden?
