Pasifik ada ülkesi Tuvalu, pandemi boyunca Covid-19’dan uzak kalabilen son yerler ortasında. Tuvalu, Avustralya’ya yaklaşık bin bin kilometre uzaklıkta, 12 bin nüfuslu bir ülke. Yüz maskeleri, siperlikler ve önlükler pandemi boyunca birçok yerde yaygın olarak kullanılırken, Covid-19 hadisesi görülmeyen az ülkelerden biri olan Tuvalu’da bunlara az rastlanıyor ve çoklukla havalimanı çalışanları tarafından kullanılıyor. Nome de onlardan biri.
The Guardian’ın haberine göre Nome, Covid-19’un sırf tıbbi materyal ve yiyecek getiren uçaklardan biri aracılığıyla yahut yurt dışında kalmış Tuvalular üzerinden ülkesine ulaşabileceğini söylüyor. Havalimanında çalışan Nome, “İşimi seviyorum lakin Covid nedeniyle ailem için inançsız ve telaşlı hissediyorum. Kargoları taşırken çok dikkatli oluyorum, kollayıcı malzemelerimi çıkarırken her vakit hakikat prosedürleri izlediğimden emin oluyorum” diyor.
Nome, şöyle devam ediyor: “Uçak kalkar kalkmaz havalimanında hepimiz test ediliyoruz. Sonuç negatif çıkınca kendimi çok rahatlamış hissediyorum ve mesken işlerime devam edip günün geri kalanının tadını çıkarmak için meskene koşuyorum.”
Dünya Sıhhat Örgütü’ne (DSÖ) nazaran, dünyada korona virüsünün uğramadığı ülkeler ortasında, Covid-19 olayına rastlanmadığını sav eden Kuzey Kore, Türkmenistan ile Pasifik ada ülkeleri Tuvalu, Nauru ve Mikronezya Federal Devletleri yer alıyor.
UÇAK PİSTİ ADA BOYUNCA UZANIYOR
Tuvalu’nun başşehri ve mercan adası olan Funafuti’deki uçak pisti, ada boyunca uzanıyor. Uçaklar inip kalkmadığı vakit pist, futbol alanı olarak kullanılıyor. Lakin pandemi başladığından beri, pistin bir kısmı hiç kullanılamıyor. Öte yandan havalimanına yaklaşık 300 metre uzaklıktaki hangar, karantina merkezi haline geldi ve polis tarafından korunuyor.
Polis memuru Hililogo Tepou, “Karantina ve havalimanı bölgelerinde ne vakit görevlendirilsem, ben ve başka meslektaşlarımın standart operasyon prosedürlerini takip ettiğinden her vakit emin oluyorum” diyor. Virüsün uçaklar ve kargo gemileri yoluyla gelme ihtimalinin her vakit olduğunu söyleyen Tepou, “Tuvalu’nun virüsten kurtulduğu için çok şanslı olduğuna inanıyorum ve bunun için her vakit minnettar olmalıyız” diye ekliyor.
2020’DE KAPANAN HUDUTLAR HALA AÇILMADI
Tuvalu, sonlarını 2020’nin başlarında kapattı ve o vakitten beri hala açmadı. Şu anda yetişkin nüfusunun yaklaşık yüzde 90’ı büsbütün aşılandı ve 12-17 yaşındakilerin yüzde 85’i birinci dozlarını yaptırdı. Tuvalu’nun dışındaki adalarından ikisi, sonlarını başka adalardan tam olarak aşılanmamış şahıslara kapattı, lakin bunun dışında okullar ve öteki hizmetler olağan halde çalışıyor ve beşerler olağan hayatlarına devam ediyor.
Çoğu Tuvalulu, hükümetin 2020’nin başlarında ülke sonlarını kapatma kararından mutlu olsa da, bunun bir bedeli oldu. Pandemiden evvel Fiji’den Tuvalu’ya haftada üç uçuş vardı. Mahallî sanatları işleyip satan bayanlar, kolye, saç tokası, çelenk, küçük hasır ve sepetleri sergilemek için havalimanının yakınında masalar kurardı. El işi satan bayanlardan biri olan Anita Filigina, evvelden satışlarından âlâ bir gelir elde ettiğini söyledi.
Tuvalu’ya Covid-19 ulaşmadığı için minnettar olduğunu belirten Filigna, “Hala el işlerimi konutumun çabucak dışında ve havalimanında uçak varken satıyorum lakin daha az getirisi var. Neyse ki kocam balıkçı olduğu için diğer bir işim var. Hükümete ülkeyi düzgün bir formda yönetim ettiği için minnettarım” diyor.
Tuvalu sonlarını kapattığında, ülke dışında yaşayan Tuvalulular çabucak ülkelerine geri dönmek üzere Fiji’ye akın etti. Mart 2020’de Fiji’den Tuvalu’ya yapılan son uçuşta, o vakitler Fiji’de öğrenci olan De’Allande Pedro vardı. “Geriye dönüp baktığımda, konuta dönmekle hakikat kararı verdiğimi hissediyorum. Fiji’deki okulum neredeyse bir yıllığına kapalı kaldı. Güney Pasifik Üniversitesi Tuvalu yerleşkesinde ön çalışmalarımı hiç telaş duymadan yapıyorum zira kurslarıma çevrimiçi olarak erişebiliyorum ve bana yardımcı olmaları için her vakit mahallî öğretmenleri ziyaret edebiliyorum” diyor Pedro. Ders çalışmadığı vakitlerde uçak pistinde ragbi oynuyor, balık tutuyor ve geceleri adanın etrafında at biniyor.
Ulusal Covid-19 komitesinin lideri Dr. Tapugao Falefou, Tayvan hükümeti tarafından finanse edilen birkaç “kurtarma uçuşu” haricinde sonların “bir sonraki duyuruya kadar” kapalı kalacağını söyledi. (DIŞ HABERLER)
