Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Antalya Diplomasi Forumu’nda, Rusya’nın Ukrayna saldırısı hakkında değerlendirmelerde bulundu.
“2014’te Kırım’ın işgaline tüm Batı, tüm dünya ses çıkarsa bugünkü tablo ile karşı karşıya kalır mıydık?” diye soran Erdoğan, “Ama Kırım’ın işgaline sessiz kalanlar artık bir şeyler söylüyorlar. Yeterli de adalet bu yarım kürenin bir yerinde geçerli başka yarısında değil mi? Bu nasıl bir dünya?” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
TEMENNİMİZİN GERÇEĞE DÖNÜŞECEĞİNİN İŞARETİ: Geçen sene salgın kurallarına karşın Antalya Diplomasi Forumu’nun birinci toplantısını muvaffakiyetle icra ettik. Tüm insanlığın sıhhat kriziyle boğuştuğu sancılı bir devirde Antalya’dan verdiğimiz barış, diyalog ve dayanışma bildirilerinin foruma çok başka bir mana kattığına inanıyorum. İkinci Antalya Diplomasi Forumu’na gösterilen teveccüh, forumun vakit içinde global diplomasinin kalbinin attığı bir yere dönüşmesi temennimizin kısa müddette gerçeğe dönüşeceğine işaret ediyor.
GENÇLERİN İLGİSİ MEMNUNİYET VERİYOR: Rusya ve Ukrayna krizinin akabinde iki ülke ortasındaki birinci üst seviye temasın Dışişleri bakanları düzeyinde dün burada gerçekleşmiş olması, forumun gayesine ulaşmaya başladığını gösteriyor. Foruma iştirak eden devlet ve hükümet liderleri, ülke temsilcileri ve başka konuklarımızın oturumlara yapacakları katkılar yanında, ortalarında tesis edecekleri güçlü diyalogu da değerli görüyorum. Tıpkı halde istikbalimizin teminatı olan gençlerimizin foruma yönelik ağır ilgisini memnuniyetle karşılıyorum.
NE YAZIK Kİ ETRAF FELAKETLERİ GÜNDEMDE: Daha geniş iştirakle tertip ettiğimiz İkinci Antalya Diplomasi Forumu’nun rüştünü ispat etmiş bir memleketler arası aktiflik olarak inşallah yoluna kararlılıkla devam edeceğine inanıyorum. Dünyamız, 21. yüzyılın birinci çeyreğini geride bırakmaya hazırlanırken insanlığın global barışa, huzura ve refaha duyduğu hasret de o derece artıyor. Bilimde, teknolojide, tarımda, endüstride, irtibatta ve ulaşım imkanlarında yaşanan onca ilerlemeye karşın, insanlık olarak temel problemlerimizi şimdi tahlile kavuşturamadığımızı görüyorum. Terörizm, açlık, yoksulluk, kıtalar ortasındaki adaletsizlik, sıcak çatışma ve iç savaşlar, iklim değişikliğinin açtığı etraf felaketleri, global gündemin en üst sıralarında yer almayı ne yazık ki sürdürüyor.
ULUSLARARASI KURULUŞLARA İNANÇ TABANA VURDU: Ekonomiler büyürken, gökdelenler yükselirken, birilerinin cüzdanları şişerken, aşikâr başlı ülkeler günden güne zenginleşirken, istatistikler bize daha müreffeh bir dünya resmi çizerken maalesef çabucak yanı başımızda çocuklar açlıktan ölmeye devam ediyor. Açlık virüsü her yıl dünyada korona virüsünden daha fazla insanın hayatına mal oluyor. Bugün yeryüzünde her 10 saniyede bir çocuk yalnızca bir lokma ekmek, bir yudum su bulamadığı için ölüyor. İstikrarsızlık ve çatışmalar sebebiyle milyonlarca insan meskenlerini, yurtlarını terk etmek zorunda kalıyor. Akdeniz’de, Sahra Çölü’nde yahut karlı bir dağın doruğunda yitip giden hayatlar, insanların içinde bulunduğu çaresizliği ortaya koyuyor. Milletlerarası kuruluşlara itimat tabana vurdu. İnsanlığın ortak kültür mirası olan kentler enkaz yığınına döndü. Kimi vakit coğrafik, kimi vakit kültürel nedenlerden görünmeyen yerlerin bedelini daima birlikte insanlık olarak ödüyoruz. Tarih ders almayanlar için tekerrür eder. Acılar da tekrarlanır. Ukrayna problemi bu hakikatin son örneğidir.
ADALET YARIM KÜREDE VAR YARIM KÜREDE YOK MU? Komşularımız ortasındaki tansiyonun sıcak çatışmaya dönüşmesinden rahatsızız. En çok bizi endişelendirdi. Saldırgan hareketleri asla maruz göremeyiz. Kırım’ın ilhakı başta olmak üzere Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne yönelik atakları ve tavrı biz reddediyoruz. Bunu her tabanda açıkça lisana getirdik. Gerek Rusya gerek Ukrayna ile yaptığımız görüşmelerde bunu gündemde tuttuk. Şayet 2014’te Kırım’ın işgaline tüm Batı, tüm dünya ses çıkarsa bugünkü tablo ile karşı karşıya kalır mıydık? Lakin Kırım’ın işgaline sessiz kalanlar artık bir şeyler söylüyorlar. Düzgün de adalet bu yarım kürenin bir yerinde geçerli öbür yarısında değil mi? Bu nasıl bir dünya? İşte ne yazık ki bu haksızlığın giderilmesi konusunda memleketler arası toplum gereken hassasiyeti göstermedi, gereken takviyesi vermedi. Ukrayna haklı davasında yalnız bırakıldı. İşte bugün vaktinde güçlü irade sergilenmesi halinde diplomasiyle çözülebilecek problemlerin yıkıcı ve can yakıcı sonuçlarıyla yüzleşiyoruz. Meskenlerini terk eden sivilleri, kaygı ve telaş dolu çocukları, harap olan kentleri, ölen günahsızları gördükçe kederimiz katlanarak artıyor.
DÜNYA BUNA MI MAHKUM? Şöyle mülteciler içerisinden iki tabloyu sizlerle paylaşmak istiyorum. Bir yavru, annesinin kucağında, annesinin gözleri yaşlı, baktım ki o yavru, annesinin gözyaşlarını yalamaya başladı. Bir taraftan siliyor, bir taraftan da annesinin gözyaşlarını yalıyor. Dünya bu tabloya mahkum mu ya? Bu olacak şey mi? Birebir formda babası polis memuru olan ufak bir yavru, kah eliyle babasının yanaklarını tokatlıyor, bir öteki eliyle babasının kaskına vuruyor. Baba polis, çocuk babasının kucağında bunu yapıyor. Bu dediğim 10-15 yaşında değil, 2 buçuk 3 yaşında bir çocuk. Dünya buna mı mahkum? O polisin vazifesi yavrusunun ağlayışını dindirmek mi? Yoksa terörü, anarşiyi engellemek mi? İşte ben şu andaki bu toplumu ekranları başında bizi izleyen tüm dostlarımıza diyorum ki, daima birlikte biz barışın dünyasını kurmaya mecburuz, savaşın değil.
YANGINA KÖRÜKLE GİTMENİN KİMSEYE YARARI OLMAZ: Gelinen evrede yangına körükle gitmenin, ateşe bazen akaryakıt dökmenin kimseye yararının olmayacağı kanaatindeyiz. Ukrayna halkının legal çabası desteklenirken bu uğraşa ziyan verecek, leke sürecek adımlardan kesinlikle imtina edilmelidir. Batı ülkelerinde yaşayan Rus kökenli insanlara ve Rus kültürüne yönelik faşizan uygulamalar asla kabul edilemez. İsim vereceğim, bakıyorsunuz Almanya’da bir orkestrada orkestra şefi, Putin’in arkadaşı. Putin’in arkadaşı olduğu için vazifeden alınıyor. Öbür tarafta, yeniden bir öteki Avrupa ülkesinde, bakıyorsunuz dünyaca meşhur Rus kültürünün Dostoyevski’nin yayınları, yapıtları, ülkede yasaklanıyor. Biz bunu neye benzetiyoruz biliyor musunuz? Bir vakitler Irak’ta Hülagü’nün yakıp yıktığı kütüphaneler var ya birebir o periyoda dönüş olarak görüyoruz. Biz yeni Hülagüler istemiyoruz. Ne demokrasi ne diplomasi ne insanlık bunlara layık değildir. Biz Türkiye olarak hem can kayıplarının önüne geçmek hem de bölgemizde barış ve istikrarı yine tesis etmek için ağır gayret harcıyoruz. Temennimiz itidal ve sağduyunun galip gelmesi, silahların bir an evvel susmasıdır.
BARIŞ İÇİN MONTRÖ DAHİL ELİMİZDEN GELENİ YAPACAĞIZ: Bugün görüştüğümüz bir dost dedi ki, “Bir SİHA bizim ülkemize düştü.” Şu anda o da dinleyicilerin ortasında. Bakın hiç ilgisi alakası olmayan ülkeyi de bu silahlar vuruyor. Bu doğrultuda kriz öncesinden başlayıp bugüne kadar süren ağır bir diplomasi trafiği yürüttük, yürütüyoruz. 25-30’a yakın önderle görüşmelerim oldu ve devam ediyor. Birebir formda Dışişleri Bakanımın, Bakan arkadaşlarımın görüşmeleri oldu, devam ediyor. Yaptığımız tüm görüşmelerde olduğu üzere bugün ve yarınki temaslarımızda da tahlil tekliflerimizi muhataplarımızla paylaşacağız. Bölgemizde sulhu sükunun hakim kılınması için Montrö Kontratının ülkemize verdiği yetkilerin kullanılması dahil elimizden gelen her türlü çabası göstermeye devam edeceğiz.
O 5’TEN BİRİ NE DERSE O OLUYOR: Ukrayna kriziyle birlikte Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu sisteminin çarpıklığı ortaya çıkmıştır. BM üyesi 193 ülkenin yazgısını 5 ülkenin insafına bırakan sistem adaletsizdir. Sistem yine reforme edilmeli. BM ıslahatı uğraşlarımızı sürdüreceğiz. Statüko yerine barışı gözetecek, 5 ülkenin çıkarı yerine tüm insanlığa hizmet edecek yeni bir global güvenlik mimarisinin kurulması kaidedir. Çatışan taraflardan biri veto hakkına sahip daimi üye olunca BM Güvenlik Kurulu’nun icbar edici rolü boşa çıkmış, sistem iflas bayrağını çekmiştir. Alınan kararların bağlayıcı tarafı olmayınca çatışmaları sonlandıracak hiçbir adım atılamamıştır. 141 üye 2 üyeye karşı oy kullanırken sonuç alınabildi mi? Alınamadı! Bu türlü bir adalet olur mu? Dünya 5’ten büyüktür diyerek günümüz kurallarına nazaran ıslahat edilmelidir. Veto yetkisini elinde tutanlar gücü paylaşmaya yanaşmadığı için ıslahat yapılamıyor. 15 tane süreksiz üye, 5 daimi üye. Bunlar komik geliyor. Süreksiz üye olabilmek için lobi yapıyorlar. Ya olsan ne müellif, hiçbir yararı yok. Asıl o iş 5’ten birinde. O 5’ten biri ne derse o oluyor. (HABER MERKEZİ)
