Grup Laçin’in 30 yılı aşan bir tarihi var. İzmir’de bir küme genç müzisyen tarafından kurulan küme, 90’lı yıllarda art geriye yayınladıkları albümler ve türkülere getirdikleri farklı yorumlar Türkiye’nin en çok dinlenen kümelerinden biri olmuştu. Bilhassa 1998’de yayınladıkları ‘Bekar Gezelim’ albümü, tıpkı isimli türkü ve o türküye özel koreografileriyle o yıllarda her meskene giren Küme Laçin’in 2013’te seslendirdiği ‘Samsak Döveci’ bir müddettir ortalığı kasıp kavuruyor. TRT’deki programlarında, bir devir Küme Laçin’in kesimi da olan klarnet sanatkarı Serkan Davet ve türkücü Elif Buse Doğan’ın yorumladığı türkü, programın yayınlanmasıyla birlikte bilhassa TikTok’ta milyonlarca defa paylaşıldı, toplumsal medyada tekraren sefer “trend” oldu. Geçtiğimiz hafta ‘Samsak Döveci’nin popülerliği, türküyü programda yorumlayan iki sanatkarın ortasını açtı. Türküyü başka ayrı tekrar yorumlayarak yayınlayan iki sanatkarın karşılıklı suçlamaları ve savları haberlere de taşındı.
Diğer yandan ‘Samsak Döveci’ni birinci yorumlayan Küme Laçin de türkünün şöhretiyle birlikte bir müddettir içinde bulundukları sessizliği bozdu. Küme televizyon programlarına çıkmaya, konser teklifleri almaya başladı. ‘Samsak Döveci’ne sahip çıkmak istediklerini, zira meşhur olan Elif Buse Doğan-Serkan Davet versiyonun aslında kendi düzenlemeleri olduğunu söyleyen küme üyeleri, artık hem ‘Samsak Döveci’ ile hem de yeni çalışmalarıyla dinleyicilerinin karşısında çıkmaya hazırlanıyor.
Grup Laçin’in solisti Hakan Alkar ve 90’lı yıllarda kendine mahsus saçları ve sahne gösterileriyle öne çıkan perküsyon sanatkarı Teoman Kolcu ile ‘Samsak Döveci’ fırtınasını ve kümenin çalışmalarını konuştuk.
”SAMSAK DÖVECİ’Nİ YORUMLAYANLAR AHDE VEFASIZLIK YAPTI’
Grup Laçin neler yapıyor bu sıralar?
Teoman Kolcu: Bizim pandemiden evvel başlayan bir sürecimiz vardı. ‘Bekar Gezelim’ modülünü tekrar yorumladık, günümüz sound’una taşıdık. Ona bir de klip çektik. Ayrıyeten türkü formunda yeni bir bestemiz var, onun üzerinde çalışıyorduk ki pandemi patladı. Alışılmış bütün projeler ertelendi. Açılmayla birlikte tekrar birlikte bir şey yapmaya başlayalım derken de ‘Samsak Döveci’ patladı. Televizyon programlarına çağırmaya başladılar bizi.
Hakan Beyefendi siz bir periyot kümeden ayrılmıştınız değil mi?
Hakan Alkar: Natürel insanın yaşadığı inişler çıkışlar, piyasanın şartları takdir edersiniz ki, biraz da tecrübesizliğimiz diyelim, o denli bir periyot yaşandı. Lakin zati o devir, bizim açımızdan sahne temposunun dinginleştiği, daha az konser yaptığımız bir periyottu. Ruhsal olarak kendimizi toparlamaya gereksinimimizin olduğu bir periyottu.
Samsak Döveci son periyotta nasıl, neden patladı? Siz 2013’te bu türküyü yorumlamıştınız, bu türlü bir popülarite kazanmamıştı o devirde. Toplumsal medya tesirine mi bağlıyorsunuz bunu?
TD: Evet, büyük ölçüde bundan kaynaklanıyor. 2013’te elimizde yayınlamak üzere birkaç türkü vardı, bir single çıkaracaktık. Üretimci bu türküyü işaret etti ve bunu yayınladık. Lakin o devirde üretimci bizim istediğimiz promosyon çalışmasını yapmadı maalesef. Birkaç televizyon ve radyo programı, birkaç röportaj dışında pek bir tanıtımı olmadı. O mevzudan mustarip olduğumuz için türküyü istediğimiz kadar tanıtamadık. Yakın vakitte Serkan Davet ve Elif Buse Doğan programlarında bu türküyü seslendirdiler. Ben de o programın izleyicisiyim her hafta. Küme Laçin’den çok eser okuyorlar ve Laçin’in düzenlemeleriyle yorumluyorlar birebir. Hatta türküden evvel ya da sonra da “Biz bunu Küme Laçin’in düzenlemesiyle okuduk” diyorlar, teşekkür ediyorlar. “Langıdı lang lang” kısmı herhalde insanların dikkatini çekti, bir tekerleme üzere. Sonra da TikTok görüntülerinde o kısım tanınan oluyor, cümbüş ögesi olarak görüntüler çekiliyor. Bir halde bizim de kulağımıza geldi. Bir de natürel Serkan toplumsal medyada yazıyor, “’Samsak Döveci’ modülümüz patladı” filan derken, duyduğumuz kadarıyla Elif türküyü tek başına sahiplenip bir klip çekmeye çalışıyor, sonra Serkan da kendi orkestrasıyla öteki birinin seslendirdiği biçimiyle yayınlıyor. Olağan bu durumda biz de diyoruz ki, “Bu türküyü biz çıkardık, siz de bizim düzenlememizle okudunuz”. Ortada kalmayalım diye modülümüze sahip çıkmaya çalışıyoruz, yapmaya çalıştığımız bu. Mümkün olduğunca da sesimizi çıkarmaya çalışıyoruz.
HA: Ben doğal Küme Laçin’in bu türküyü çıkardığı periyotta kümeye kısa bir orta vermiştim. Cihan Çelik dostumuzun sesinden dinlemiştik. Bizim Küme Laçin olarak yorumladığımız türkülerde, yapıtlarda bunun örneği çoktur, türkü 5-10 sene sonra bir anda tanınan olabilir. ‘Samsak Döveci’ de bunlardan biri. Bu türkü özelinde üzücü olan şey, müzisyen dostların ya da dost üzere görünenlerin muhakkak bir şeyleri elde ettikten sonra ahde vefasızlık göstermiş olmaları. Öncesinde yapılmış olana, öncesinde yapanlara, emek verenlere hürmet gerekir. O mütevazılıkla büyüdük biz. Artık olanları izledikçe üzülüyorum ben. Ortada yalnızca “Laçin’in düzenlemesiyle…” demek… Hayır yani, Serkan kardeşimiz de bizimle birlikte bu yola çıktı, yazgı birliği yaptık, yılları paylaştık. Çok daha hoş lisana getirebilirdi, açıklayabilirdi. Canları sağolsun. Fakat bugün Elif’le ortalarındaki itişme kakışma müzik ismine güzel değil. Yalnızca üzülerek izliyorum. Biz Küme Laçin olarak her vakit yaptığımız işlerle var olmaya çalıştık. Lakin ne yazık ki bu piyasa sansasyonu çok seviyor. Beşerler da daha çok magazin izlediği için kesim işinizin kalitesini takdir etmiyor. Biz tekrar işlerimizi yapmaya devam edeceğiz zira saman alevi olmayı hiç düşünmedik, istemedik. Kalıcı, hoş şeyler yapmak istedik. İster ‘Samsak Döveci’ olsun, ister yaptığımız öteki kesimler, biz her vakit emeğimizin, müziğimizin, türkümüzün ardında tıpkı kalitede duracağız.
‘MÜZİK KONUŞULMASI GEREKİRKEN BELDEN AŞAĞI VURULMASI ÜZÜCÜ’
TD: Biz alışılmış bu kesime onlar ne kadar sahip çıkıyorsa en az o kadar sahip çıkacağız. Sesimizi mümkün olduğunca çıkarmaya çalışıyoruz. Fakat magazin programlarındaki belden aşağı vuruşlar çok üzücü. Serkan’ın, “Elif kız bizim konutumuzdan çıkmazdı, bizim konutumuzda kalırdı” üzere lafları, bu kadar aile içi bahislere girmesi mesela… Konuşulması gereken müzik olmalıydı. Bizim bir şansızlığımız var, onların bir bahtı var; onlar belirli birtakım güçleri artlarına aldılar, televizyon programı yapıyorlar. Her hafta seslerini çıkarıp reklamlarını yapabiliyorlar. Fakat biz bu hususta vaktinde da bu türlü bir reklam yapamadığımız için, gerimizde bu türlü güçler olmadığı için çıkıp da televizyonlarda, magazinlerde sesimizi duyuramıyoruz.
Serkan Davet hâlâ kümenizin üyesi değil mi?
TD: Hayır değil. Bizim single çalışmalarımızda gelip enstrümanını çalıp gidiyordu. ‘Samsak Döveci’nde de o denli olmuştu. Piyasada muhakkak bir yeri var, tanınırlığı var fakat bize promosyon konusunda da çok dayanak olduğunu söyleyemem.
Tabii dediğiniz üzere pandemi öncesinde çalışmalarınıza yine başlamıştınız fakat bu ‘Samsak Döveci’ sizi de etkilemiştir sanıyorum. Konser teklifleri, televizyon teklifleri arttı mı son periyotta?
TD: Konser teklifleri gelmeye başladı, bunun yanında ‘Şarkılar Bizi Söyler’ programının imalcisi arkadaşımız çabucak yeni bir kesim yapın dedi. Bizim esasen hazırlamakta olduğumuz bir eser o da. Müzik üretimcimiz ne kadar sahiplenir bilmiyorum ancak elimizde yeni türküler ve besteler var, biz onları yayınlamak için kolları sıvadık artık.
‘STADYUM DOLUSU BEŞERE TIPKI DANSI YAPTIRIYORDUK’
Hakan Beyefendi biraz evvel hatırlattı, benim de dikkatimi daima çekmiştir. Küme Laçin pek de bilinmeyen, mizahı ve taşlamayı da içeren çok enteresan türküleri bulma ve parlatma konusunda çok yetenekli. Bunun birçok örneği de var. Bunu neye bağlıyorsunuz?
HA: Küme Laçin’in en kıymetli özelliklerinden biri farklı kültürlere olan yakınlığı. Biz 6 arkadaş farklı yörelerden, kültürlerden geliyoruz. Bu toprakların türkülerini de hepimiz olduğu üzere, kaynak şahıslarından, ustalardan dinledik. İçeriklerini gerçek manada anlamak için çok mesai harcıyoruz. Birinci yola çıktığımız periyotta bu 6 kişinin her birinin başka ayrı renkli kişilikleri, geldikleri kültürleri biliyor, tanıyor olmaları söylediğiniz şeydeki en değerli etken. Bir mozaik oluşturduk aslında biz. Alışılmış ki cümbüşünden ağıtına, uzun havasından kırık havasına, sizin dediğiniz üzere taşlamasından deyişine birçok öge var. Bunun üzerine bizler “Laçin düzenlemesi, Laçin sound’u nasıl olur?” diye düşünerek bunları üretmeyi başardık. “Sanatçı” sözü çok ağır bir söz; bizler bu yolda elimizden gelen emeği en dirayetli biçimde vermeye çalışıyoruz. Bu renk ve ahenk buradan geliyor diye düşünüyorum. Türkünün özgünlüğünün dışına çıkmadan, kendi imzamızı da ekleyerek yorumlamaya çalışıyoruz.
TD: Biz Küme Laçin olarak, kurulduğumuz vakitte da pek çok türküye sahne animasyonları yapıyorduk. Diyelim barda sahne alıyorsunuz ve sabitsiniz; halkın daima sizi dinlemesi kolay değil. Biraz daha dikkati çekmek için yapıyorduk bunları. Birinci vakitlerde ‘Güzelim Yürekten Bağlıyam Sene’ türküsü için sonradan ‘Bekar Gezelim’ ile meşhur olan o baş hareketini çalışmıştık örneğin. 98’deki ‘Bekar Gezelim’ albümündeki ‘Eylen Sunam’ türküsüne de bir dans yazdık, bütün konserlerimizde sergiliyorduk bunları. Stadyumlardaki konserlerimizde bile dinleyicimize evvel öğretiyorduk bu dansı ve o türküde birlikte yapıyorduk. O periyotta ‘Macarena’ diye bir müzik dünyayı kasıp kavuruyordu biliyorsunuz, o müzikte herkes tıpkı dansı yapıyordu. Emsal bir şeyi biz de türkülerimiz için yaptık. Hatta ‘Eşeği Saldım Çayıra’ türküsünde tüm izleyicilerle birlikte yaptığımız hareketi artık hiçbir yerde yapamazsınız, direkt içeri atılırsınız. Türkülerde farklı ritimleri, modülasyonları denemeye başlamıştık. O periyot için o periyotta bizim yaptığımız işler, gelenekselciler tarafından çok eleştirildi, “Türkü bu türlü mi söylenir? Türküleri bozuyorsunuz” filan üzere. Aslında yaptıklarımız, bizi orijinalleştiren şeylerdi ki bizden sonra birçok küme birebir şeyleri denemeye başladı.
”SAMSAK DÖVECİ’ TÜRKÜSÜ ANLAMSIZ DEĞİL’
Bir türkü sever olarak türkülerdeki manaları, imaları görmeye çalışırım dinlerken. Çok bilinen, sonradan da tanınan olan türkülerde de genelde bir alt metin vardır. ‘Samsak Döveci’ bu manada pek de bir şey anlatmıyormuş üzere geliyor bana. Sizce bu kadar “patlaması”nın nedeni nedir? Yalnızca mizahi ögesi olan tekerleme kısmı mı?
HA: Şu anda eğlenmeye, mizaha çok gereksinimimiz var, bu çok değerli bir nedeni bence. Doğal “Langıdı lang lang”, “gümbüdü gümbam” kelamları çocukların lisanına takıldı. Bir müzik, türkü çocukların lisanına takılıyorsa bir biçimde dikkat çeker, yaygınlaşır. Lakin türkülerimizin her vakit bir bildirisi vardır. Bu türküde, bilhassa Ege bölgesindeki sofralardan eksik olmayan ebegümeci bitkisine bir güzelleme var bana sorarsanız. Anadolu insanı o nimete bir iltifatta bulunmuş aslında, anlamsız değil. O devir açısından bu bir reklam, tanıtım üzere görülebilir; içine mizahı da eklemişler.
TD: “Bu nasıl türkü? Bu ne demek ‘langıdı lang lang’?” üzere tenkitler de duydum. Aslında kendi kültürünü bilmeyen beşerler bunlar. “Hopdiridiri datdiri dittiri dom, ben Kezban’ı seviyom” diye bir türkümüz bile var. Orada “hopdiridom” ne demek diye kimse düşünmüyor zira o kadar hoş söylenmiş, oraya o kadar hoş oturmuş ki. İnsanların bu türlü yargılamaması gerekiyor. “Langıdı lang lang”, samsak dövecinden çıkan sesin betimlemesi. Yöresel bir tekerleme… Bize bir sound vermeye çalışmış insanımız. Lakin nihayetinde olanlar, bu popülerliği güzelimize da gidiyor, “İnsanlar bu evrede en azından bir türküyle eğleniyor” diyoruz.
‘BİZDEN DAİMA ŞAMATA BEKLENİYOR’
Yeni çalışmalarınız ortasında, sizden duymaya alışık olduğumuz eğlenceli, Anadolu mizahını da içeren modüller var mı?
TD: Beste çalışmalarımız var. Eski, keşfedilmemiş türküleri bulmak artık kolay değil. Türkü formunda bestelerimiz var, içlerinde mizah da var natürel, seslendireceğiz. Yapımcımızın bizden istediği bir müziğimiz var, birinci olarak onu seslendireceğiz. Single olarak yayınlayacağız çalışmaları. Bunun bir nedeni de, insanların bizim yaptığımız albümlerdeki türkülerin birçoklarını bilmiyor olmaları. Artık Elif’le Serkan’ın programında çabucak her hafta bizim düzenlemelerimizle albümlerimizdeki türküler yorumlanıyor, beşerler da duyuyor. Elif programda, “Bu ne kadar hoşmuş, bunu ne vakit, hangi albümde okumuşlar?” diyor örneğin o programda. Halbuki bizim albümlerimizde o kadar çok türkü ve beste var ki, bugün her biri o tabirle “patlayabilecek” nitelikte. Halka ulaşmıyor bir formda.
HA: Zira biz işin magazin kısmında değiliz, nedeni bu. Yaptığımız işleri, çalışmaları farklı görünerek öne çıkarmak istemiyoruz. Biz yalnızca yapmış olduğumuz işlerle, çalışmalarla doğal bir biçimde buradayız. Emeğimizle kitlelerin karşısına çıkıyoruz. Abartmıyorum bakın, bana “Abi ‘Bekar Gezelim’ dışında neden bir şey yapmadınız?” diye soranlar oluyor. Hâlbuki biz neler neler yapmışız sonrasında ve hepsi tıpkı kalitede. İstemeden de olsa ‘Bekar Gezelim’ ile çıtayı çok yüksek bir yere koymuşuz. Doğal bu bizim için bir gurur kaynağı, bizi keyifli ediyor lakin o çok tanınan oldu diye daima birebir şeyi yapmak da hakikat değil. Zati birebir çizgiyi devamlı takip etmek de çok kolay değil. Bir de şunu söylemek istiyorum, diyorlar ki “teknoloji gelişti, insanlara ulaşmak daha kolay”. Hayır, kirlendi ortalık, çok kirlendi. Doğruyu, kaliteliyi araştırmaktan uzak bir toplum olduğumuz için, bu kalabalık içinde kaliteli müziğin farkına varılmıyor kolay kolay. Sansasyonel, magazinel olarak ne pompalanıyorsa o dinleniyor. Bu hususta ülke olarak daha çok vakte muhtaçlığımız var.
TD: Bir de şu var ki, bizi bir televizyon programına çağırdıklarında orada bizden daima gösteri bekleniyor. “Kendinizi anlatma kaygısına düşmeyin, çabucak gösterinizi sergileyin” deniyor. Burada sizinle konuştuğumuz üzere önemli bir sohbeti orada yapamıyoruz, buna müsaade vermiyorlar. Eninde sonunda bir şamata olsun istiyorlar. Bizim de daima bu türlü beşerler olduğumuz sanılıyor. Dışarıda da güya daima küme halinde daima eğlenerek gezen şen şakrak insanlarmışız üzere bir algı var.
