Avrupa Birliği ülkelerinin Afrika ülkelerine bağışladıkları korona aşısından çok daha fazlasını, tarihi geçtiği için çöpe attığı öğrenildi. Halkın Aşısı (The People’s Vaccine) isimli ittifakın açıklamasına nazaran Avrupa ülkelerinin Afrika’ya gönderdikleri aşı ölçüsü 30 milyon doz civarında. Avrupa’da şubat ayı sonuna kadar tarihi geçtiği için çöpe atılacak olan aşı ölçüsü ise 55 milyon doz.
Aralarında Oxfam, Birleşmiş Milletler AIDS Programı üzere dünya genelinde 80’den fazla yardım kuruluşunun içinde yer aldığı Halkın Aşısı isimli ittifak, çeşitli sıhhat uzmanları, ekonomistler, devlet liderleri ve inanç önderlerince de destekleniyor.
Halkın Aşısı’ndan yapılan açıklamada “Her ne kadar AB, dünya genelinde aşıda en büyük ihracat gücü olsa da ve Afrika ile paydaşlığı vurgulasa da aşıların fiyatlandırılması, büsbütün kârlarını azami hale getirmeye odaklı ilaç şirketlerine bırakılmış durumda” denildi. “Avrupa Birliği ülkelerinin hükümetleri aşı dozlarını son kullanma tarihi geçene kadar istifliyor” sözlerine yer verilen açıklamada Afrika’da ise aşı eksikliğinin son derece büyük olduğu belirtildi. “Akut aşı eksikliği pandemiyi öngörülemez bir biçimde uzatıyor ve yeni virüs varyantları riskini yükseltiyor” denildi.
SADECE YÜZDE 11 İKİ DOZ AŞILANDI
Oxfam’ın verdiği bilgilere nazaran kıtada halkın yalnızca yüzde 11’i, yani yaklaşık 151 milyon insan iki doz aşı olmuş durumda. Halkın Aşısı sayılara bakıldığında memleketler arası çapta geliştirilen aşı inisiyatifi olan Covax’ın başarısızlığa uğradığını açıkladı. Açıklamada aşıların dağıtımından çok yerinde üretilmesi ve bunun için de patent haklarının kaldırılması gerektiği vurgulandı. İttifak bir kere daha Batı ülkelerine aşıların patent hakkını kaldırma daveti yaptı.
Dünya Ticaret Örgütü de yaklaşık 6 ay evvel benzeri bir teklifte bulunmuş, bu teklif kalkınmakta olan ve kalkınmanın eşiğindeki çabucak hemen tüm ülkelerin yanı sıra ABD tarafından da desteklenmişti. Patent haklarının kaldırılmasına başta Almanya olmak üzere Avrupa Birliği karşı çıkmıştı.
Oxfam’dan Pia Schwertner “Yeni Federal Hükümet patent haklarından feragat konusunda blokajını kaldırmalı ve ilaç şirketlerinin çıkarlarını Afrika’daki insanların hayatlarının üstünde görmeye bir son vermeli” dedi. Schwertner “Aşıların geliştirilmesi kamu kaynakları ile finanse ediliyor ve know-how da dünya ile paylaşılmalı ki tüm nitelikli üreticiler bu hayati değere sahip aşıların üretimine geçebilsin” diye konuştu.
Afrika’da aşılamanın geri kalmasının nedenlerinden birinin kıtada gereğince aşı olmaması olduğu Almanya Kalkınma Bakanlığı’nın bir iç yazışmasında da söz edildi. Dokümana nazaran 2021’den bu yana Afrika’daki aşı üretim projelerine Almanya’nın yaptığı yardımın toplam hacmi ise yaklaşık 530 milyon euro.
ONE isimli kalkınma örgütünün yaptığı tahlile nazaran Afrika’da aşılamada ülkeden ülkeye büyük farklılıklar bulunuyor. Seyşeller’de iki doz aşılananların nüfusa oranı yüzde 79,8 ile Afrika’da birinci sırada. Onu yüzde 71,9 ile Mauritius ve yüzde 62,9 ile Fas takip ediyor. Her üç ülkenin de ikili mutabakatlarla nüfuslarına yetecek ölçüde aşı temin ettikleri belirtiliyor. Afrika’da aşılama oranının en düşük olduğu ülke ise yüzde 0,1 ile Burundi. Demokratik Kongo Cumhuriyeti’den iki doz aşılananların nüfusa oranı yüzde 0,2, Çad’da ise yüzde 0,8. Bu ülkelerin nüfuslarına oranla daha az aşı temin edebildikleri lakin temin edilen dozların da az bir kısmının uygulanabildiği kaydediliyor. ONE bunun nedenleri ortasında tedarik zincirindeki eksiklikleri ve aşıyı aşikâr bir derecenin altında tutma şartlarının olmayışını da sayıyor. Ayrıyeten şırınga eksikliği de aşılamanın düşük olmasında rol oynuyor. (DW Türkçe)
