TEMA Vakfı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Beşiktaş Çırağan Caddesi’nde kestiği 112 tarihi çınar ağacı ile ilgili açıklama yaptı. Müdafaa altındaki 112 adet çınar ağacının, latince ismi “Ceratocystis platani” olan mantarın yol açtığı kanseri hastalığı sebebiyle kesildiği belirtildi.
‘HASTALIKLI AĞAÇLARIN KESİLMESİ GEREKLİ BİR İŞLEM’
Hastalığın tedavisinin mümkün olmadığı aktarılan açıklamada, “Bulaştıktan sonra süratle çoğalıp ve kısa müddette ağacın iletim dokularını tıkayarak vefatına neden olmaktadır” denildi ve şu sözlere yer verildi:
“Mantarın ağacın iletim demetlerini tıkaması ve topraktan alınan suyun iletimi kesmesi, yerleştiği iletim demetlerinin kök, gövde ve sürgünlerde olması sebebiyle hastalıklı ağaçların bakım çalışmaları ile kurtarılması da mümkün değildir. Karantina önlemleri alınarak ağacın kesilmesi ve imha edilmesinden öteki önerilen bir deva bulunmamaktadır. Hususun uzmanı bilim insanlarının hazırladığı rapor dikkate alınarak hastalıklı ağaçların kesilmesinin, hastalıkla gayret ve daha fazla ağaca sirayet etmemesi için gerekli bir süreç olduğu bedellendirilmektedir.”
Bundan sonra ne yapılacağı, hangi tiplerin kullanılacağı, hangi büyüklükte fidan kullanılması gerektiği ve hastalığın izlenmesi hususlarının ehemmiyet taşıdığı tabir edildi. Bu hususların, yol ağaçlarının gördüğü fonksiyon, trafik güvenliği, kentin peyzaj bütünlüğü, tarihi ve kültürel dokusuna katkısı dikkate alınarak, hastalığın tekrar tesirli olmaması için uygulanması gereken önlemlerin hususun uzmanları tarafından birlikte değerlendirilmesinde fayda görüldüğü belirtildi.
‘COVİD-19 ÜZERE TEMASA HALİNDE BULAŞIYOR’
Açıklamada ağaçları etkileyen hastalıkla ilgili teknik bilgilere de yer verilerek çınar kanseri hastalığının ağaçlarda çarçabuk yayıldığı, tıpkı Covid-19 üzere temas halinde çabucak bulaştığı, hastalığa yakalanmış ağaçların kurtulma talihi olmadığı ve ne yazık ki şimdi tedavisinin de bulunmadığı vurgulandı. “Tüm dünyada ve ülkemizde Karaağaçları yok olma noktasına getiren Ophiostoma ulmi mantarı üzere Çınar ağaçlarını yok etme potansiyeli bulunmaktadır” denildi.
Çınarları yok eden bu bulaşıcı hastalığın “Ceratocystis fimbriata f. sp. Platani” ismiyle Türkiye’de birinci kere 2010 yılında teşhis edildiği hastalık yüzünden İstanbul’da Beşiktaş, Beyoğlu ve Şişli ilçelerinde bir yıl içinde yaklaşık 400 çınar ağacının kuruduğu ve kesildiği aktarıldı. Kurumaların devam etmesi üzerine 2016 yılında, İstanbul’da Seyahat Parkı, Yıldız Parkı, Cumhuriyet Caddesi, Dolmabahçe Caddesi ve Çırağan Caddesi’nde bulunan, kurumuş ve canlı 976 adet çınar örneklenerek bir araştırma yapıldığı belirtildi.
TEMA, ağaçların kesilmesi ile ilgili hukuksal inceleme de yaptı. Tarihi kıymeti yüksek yahut anıt ağaç olarak tescil edilmiş ağaçlara yapılacak her türlü müdahale için Tabiat Varlıkları Muhafaza Şurası’ndan müsaade alınması gerektiğine işaret edildi. İBB Avrupa Yakası Park ve Bahçeler Şube Müdürlüğü’nün, 28 Nisan 2020 tarih ve 29609873-962-67967 sayılı yazı ile Dr. Zeki Severoğlu, Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi, İstanbul Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü, Batı Akdeniz Ziraî Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve İBB Bitki Müdafaa ve Zirai Uğraş Ünitesi uzmanlarınca yapılan inceleme ve araştırma sonucu hazırlanan raporu da ekleyerek İstanbul Valiliği Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü’ne başvurduğu belirtildi.
‘ORMAN YÖNETİMİ’NDEN MÜSAADE KISMA AİT DEĞİLDİR’
İstanbul 4 Numaralı Tabiat Varlıklarını Müdafaa Bölge Komitesi tarafından bu müracaatın değerlendirildiği ve İstanbul Valiliği’nin 14 Temmuz 2020 tarihli yazılarının İBB Avrupa Yakası Park ve Bahçeler Şube Müdürlüğü’ne gereğini yapmak üzere iletildiği aktarıldı. Valiliğin yazısı ekinde gönderilen İstanbul 4 Numaralı Tabiat Varlıklarını Müdafaa Bölge Komitesi’nin 25 Haziran 2020 tarih ve 04-1068 No’lu kararında hastalıklı 73 ağaca müdahale edilmesinin gerekli olduğu, Yıldız Korusu girişinde yer alan kuru ağaçların kesilmesinin uygun olduğu görüşlerinin yer aldığı belirtildi. Böylece hastalıklı ağaçların kesiti için müsaade alındığı söz edildi.
Açıklamada “Bununla birlikte 6831 Sayılı Orman Kanunu’nun 15. Unsuruna nazaran Orman Yönetimi’nden ağaçların kısmı için de müsaade alınması gereklidir. Kamuoyuna yansıyan haberlerde Orman Yönetimi’nden müsaade alınmadığı için ceza kesildiği bilgisi yer almaktadır. Burada şunu söz etmek gerekir ki; Orman Yönetimi’nce orman hudutları dışında ağaç kesitleri için verilen yasa gereği alınan bu müsaade ağaçların kesilip kesilmemesi gerektiğine ait bir değerlendirmeye dayalı bir müsaade değildir. Bu müsaade alımının temel münasebeti; ağaç kesiti sonrasında elde edilen odunun ormandan kaçak olarak kesilmediğinin delilini oluşturmak, odunun kaçak olarak nakledilmediğini gösteren nakliye teskeresinin düzenlenmesine müstenit olacak altlığı sağlamaktır” denildi. (HABER MERKEZİ)
