Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan’a giderken havalimanında, Seyahat Davası’nda ağırlaştırılmış müebbet mahpusa mahkûm edilen Osman Kavala ile ilgili olarak, “Bunlar memleketler arası hukuku bilmiyorlar. Artık AİHM’lik iş kalmadı. Bitti o iş. Zira burada karar giydi. Karar giydiği için bu işin AİHM’le alakası yok. AİHM alacak, bakacak, karar giydi diyecek. Bu ağırlaştırılmış müebbettir. Türk yargısının vermiş olduğu bu karara yerlisi yabancısı herkes hürmet duymak mecburiyetinde” sözlerini kullandı.
Eski AİHM yargıcı ve emekli büyükelçi İstek Türmen ise Erdoğan’ın açıklamasından evvel verdiği röportajda “AİHM açısından davaya baktığınızda ortada Kavala’nın hukuka karşıt biçimde hürriyetinden mahkûm edilme sorunu var. AİHM için Kavala tutuklu mu, hükümlü mü hiç mi hiç fark etmez, belgeyi karara bağlayacaktır” dedi.
T24’ten Özgür Zeren‘in sorularını yanıtlayan Türmen, şunları söyledi:
‘AİHM TÜRK HÜKÜMETİNİN TEZİNİ ÇÜRÜTTÜ’
“İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararı doğal ki AİHM incelemesi bakımından sonuçlar doğuracak. Bir sefer Türk hükümetinin tezi; AİHM’nin 2019 yılında verdiği karar Seyahat Davası ile ilgiliydi, TCK’nın 312. hususu ile ilgiliydi ve hükümeti devirmek hatasıyla ilgiliydi. O cürümden beraat etti ve tahliye edildi. Türk hükümetine nazaran, (böylece) AİHM kararı uygulanmış oldu. Türk hükümeti, şu andaki tutuklamanın casusluk cürmünden, 328. unsurdan yapıldığını söyledi.
Bakanlar Komitesi bunu da reddetti. ‘Bütün olgular aynı’ dedi. ‘Bu da başka tutuklamanın devamı’ dedi. Yeni bir durum ortaya çıktı, zira mahkeme yeniden 312. unsurdan mahkûmiyet kararı verdi. 328’den (casusluk suçlamasından) beraat etti. O vakit neden casusluktan suçlandı Kavala? Mahkeme, Türk hükümetinin tezini çürüttü.
‘AİHM, SUÇLULUĞU GÖSTEREN HİÇBİR KANIT OLMADIĞINI SÖYLEMİŞTİR’
Türkiye, kararla birlikte Kavala’nın tutuklu statüsünden çıkıp, hükümlü statüsüne girdiği, ortada uygulanmayan bir dava da kalmamıştır, savunması yapabilir. Bu görüşün AİHM tarafından kabul edileceğini hiç sanmıyorum. AİHM açısından davaya baktığınızda, ortada Kavala’nın hukuka muhalif biçimde hürriyetinden mahkûm edilme problemi var. Özgürlüğünden mahrum kılınmasını AİHM, kendi kararında (sürecin) neden legal bir kuşkuya dayanmadığını, neden haksız olduğunu uzun uzun anlatmıştır. Suçluluğu gösteren hiçbir kanıt olmadığını söylemiştir.
Kaldı ki 18. unsurdan mahkûmiyet. İktidarın, Kavala’yı susturmak için bu yola gitti mahkûmiyeti. AİHM açısından kurallar artık de geçerli. Hürriyetinden mahrum olma durumu var. Tutuklu mu, hükümlü mü olduğu hiç mi hiç fark etmez AİHM için. O nedenle Türkiye bu türlü bir görüş ileri sürecek olursa, ki o denli olacağını sanıyorum, Verilen mühlet 11 Mayıs’ta bitiyor, onun için (davanın) bu tarihte bitmesi istendi.”
‘TÜRKİYE, 12 EYLÜL’DE BİLE AVRUPA KURULU’NDAN İHRAÇ EDİLMEDİ’
Böyle bir argüman ileri sürülür ve argüman reddedilirse AİHM, Türkiye’nin kararı uygulamadığına hükmedecektir. Türkiye, kararı uygulamak zorundadır. Neden iktidar etrafları bunu anlamıyor, anlayamıyorum. Türkiye bir mukaveleye taraftır ve bu mukavelenin 46. unsuruna nazaran AİHM kararları bağlayıcıdır. Çok kolay bir sıkıntı bu. Açık. Yorumlanacak bir tarafı yok. Buna karşın hâlâ Türkiye’de bu tartışılıyor.
Türkiye, 12 Eylül periyodunda bile Avrupa Konseyi’nden ihraç edilmedi lakin AİHM bu tespiti yapar ve karar uygulanmazsa ihraç edilebilir. Askeri idarede uygulanmayan bir yaptırımın artık uygulanması nereye geldiğimizi göstermesi bakımından çok enteresan olur.” (HABER MERKEZİ)
