İklim krizi, kutuplardan yağmur ormanlarına varıncaya kadar yeryüzünün tamamında tesirini artırırken, yitirilen ormanlar nedeniyle global ısınmanın tesiri katlanarak artıyor. Yakın vakte dek yaklaşık 40 yıl sonra gerçekleşeceği kestirim edilen çevresel felaketler son birkaç yıl içerisinde yaşanmaya başladı ve daha kötülerinin yolda olduğuna hiç kuşku yok.
YOK OLUŞ SON 40 YILDA İKİ KATINA ÇIKTI
İngiltere’de bulunan Oxford Üniversitesi ile Avustralya’da bulunan James Cook Üniversitesi’nin yanı sıra İngiltere, Peru, Fransa ve ABD’den bilim insanlarının oluşturduğu global bir araştırma grubunun uzun yıllara dayanan datalar üzerinde gerçekleştirdiği araştırma, Avustralya’da bulunan yağmur ormanlarında yaşanan kitlesel yok oluşun 1980’lerden bugüne iki katına çıktığını ortaya çıkardı.
Dünya’daki global ısı, oksijen ve su döngüleriyle birlikte atmosferin istikrarını sabit tutarak hayatın sürmesi için gerekli şartları sağlayan yağmur ormanlarının yok oluşu, Paris Anlaşması’nda öngörülen azamî 2 santigrat derecelik ısınma sonunu müdafaanın daha da zorlaşacağı manasına geliyor. Araştırma, bu ormanlardaki ortalama ağaç vefat oranlarının son kırk yıl içerisinde iki katına çıktığını gözler önüne seriyor.
Smithsonian, Oxford ve Fransız Ulusal Sürdürülebilir Kalkınma Araştırma Enstitüsü’nde tropikal orman ekolojisti ve araştırmanın başyazarı olan David Bauman, “Çalıştığımız çeşit ve alanların çeşitliliğinde dengeli bir eğilim görmek şöyle dursun, yalnızca ağaç vefatlarında bile bu kadar bariz bir artışı tespit etmek gerçek bir şok oldu. Vefat riskinin devamlı olarak iki katına çıkması, ağaçlarda depolanan karbonun atmosfere iki kat daha süratli geri döndüğü manasına geliyor” diyor.
ATMOSFERE ÇOK DAHA FAZLA KARBON SALINIYOR
Araştırmanın ortak muharriri ve Oxford Üniversitesi’nde profesör olan Yadvinder Malhi, “Son yıllarda iklim değişikliğinin Avustralya’daki Büyük Bariyer Resifi’nde bulunan mercanlar üzerinde yarattığı tesirler detaylı biçimde biliniyor. Araştırmalarımız, resiflerden kıyıya baktığınız vakit Avustralya’nın meşhur yağmur ormanlarının da hızla değiştiğini gösteriyor. Buna ek olarak, belirlediğimiz beklenen itici etken olan global ısınmanın atmosferde yarattığı kurumanın artan tesiriyle, dünya genelinde tropik ormanlarda gerçekleşen ağaç mevt oranlarında misal artışların meydana gelebileceği görülüyor” diyor.
Bilim insanlarının aktardığı kadarıyla, şayet durum sahiden de böyleyse, yanan tropikal ormanlar çok yakında atmosfere salınan karbon bağlamında ölümcül bir kaynak haline gelebilir ve 2 derecelik ısınma eşiğinin hızla aşılmasına ve felaketlerin katlanarak büyümesine yol açabilir.
Amazon ormanlarında yürütülen yeni araştırmalar da misal sonuçlara işaret ediyor. Araştırmacıların yaptığı hesaplar, son on yıllar içerisindeki ağaç ölümlerinin artmasıyla ortaya çıkan biyokütle kaybının, yeni büyüyen ağaçların devreye girmesiyle gerçekleşen biyokütle kazanımlarıyla dengelenemediğini açığa çıkardı. Bu durum, mevt oranındaki artışın, bu ormanların karbon emisyonlarını dengeleme potansiyelinde kesin bir düşüşe dönüştüğünü gösteriyor.
Çeviren: Tarkan Tufan
Kaynak: Eurek Alert!
