Yargıtay Lideri Mehmet Akarca, yıllık kıymetlendirme toplantısında gazetecilerle bir ortaya geldi, soruları yanıtladı.
Mehmet Akarca, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) kişisel başvurulardaki kararlarına ait “Her mevzuyu incelerim, bütün maddi kanıtları denetlerim, bütün meczuplara bakarım’ biçiminde bir anlayış yanlışsız değil. Şayet yetki aşımında bulunur da ‘süper temyiz mahkemesi’ niteliğine kavuşursa bu bütün toplumda bir tartışmaya ve düzensizliğe neden olabilir” sözlerini kullandı.
‘İŞİN İÇİNDEN ÇIKILMAZ HALE GETİRİR’
Bireysel müracaatlarda yasa ve anayasanın AYM’yi de bağladığını söyleyen Akarca, “Ama vakit zaman bunu aşma eğilimi olduğunu görüyoruz. ‘Her mevzuyu incelerim, bütün maddi kanıtları denetlerim, bütün meczuplara bakarım’ halinde bir anlayış yanlışsız değil. Bu AYM’nin iş yükünün daha da artmasına, işin içinden çıkılmaz hale gelmesine, katılaşmış kararlarda hukuk güvenliğinin otoritesinin zedelenmesine de yol açar. Yasa ve anayasa sonları içinde hareket edilirse daha yanlışsız bir iş yapılmış olur” diye konuştu.
‘AŞIRI BİR GAYRETKEŞLİK VE YORUM YANLIŞSIZ OLMAZ’
DHA’nın haberine nazaran mahkemenin kanıtları bir bütün olarak değerlendirdiğini kaydeden Akarca, “Özellikle terör hatalarında kanaat verici emareleri bile Yargıtay kabul ediyor. Bilhassa terör hatalarında kod isimler kullanılıyorlar, zımnî faaliyetler yürütülüyor, memleketler arası güçler artlarında bulunuyor, dijital alanları kullanıyorlar. Saklanma, gizlenme, iz bırakmama alanında profesyonelleşmiş bunlar. O gayretin zayıflatılmaması gerekir. Ferdi müracaatta temel hak ve özgürlükler denetlenirken, yasa yolu incelemesinde Yargıtay’ın yetkisinde olan bir hususun da çok bir gayretleşlikle çok bir yorumla o sistemin işletilmeyecek hale gelmesi de hakikat olmaz” dedi.
‘AYM’NİN BU ALANA GİRMEMESİ GEREKİR’
AYM kararlarının herkesi bağladığını vurgulayan Akarca, “Ancak AYM’nin kararlarının da anayasa ve yasaya uygun olması gerekiyor. Şayet yetki aşımında bulunur da ‘süper temyiz mahkemesi’ niteliğine kavuşursa bu bütün toplumda bir tartışmaya ve karışıklığa neden olabilir. AYM’nin birden fazla kararlarında buna itina gösterdiğini, dikkat gösterdiğini biliyoruz; lakin kimi kararlarında, istisnai kimi kararlarında da Yargıtay’ımız tarafından Danıştay tarafından eleştirilmektedir. Şayet kanıtlar hukuka uygun toplanmışsa, kanun hususları hakikat uygulanmışsa, yasa yolunda temyizde, istinafta bunlar denetlenmişse artık AYM’nin bu alana girmemesi gerekir. Hepimizin dikkatli olması gerekir. Birinci derecenin de öteki mahkemelerin de elbette AYM’nin kararlarının bağlayıcılığını göz önünden uzak tutmamaları gerekir” diye konuştu.
‘YARGISAL AKTİVİZM DEĞİL, YÖNLENDİRME YAPMALI’
Akarca, kişisel müracaatın alanının daraltılıp daraltılmamasına ait soru üzerine, “Netliğe kavuşması gereken alanlar var. Adalet Bakanlığı’nın bu mevzuda çalışması var. Daha da netliğe kavuşturulmasında yarar olduğunu düşünüyorum. AYM’nin ‘yargısal aktivizm’ değil de bir yönlendirme yoluna başvurmasının daha yanlışsız olacağını düşünüyorum. Artık herkesin yerine geçerek; savcının, birinci derece mahkemesinin, hakimin, istinafın, Yargıtay’ın yerine geçerek bir karar oluşturulursa ve bu halde anlaşılırsa bu yetki ve hukuksal sorunların daha da artmasına neden olur” dedi.
‘YETKİ AŞIMINDA BULUNMAZSA KARARLARININ SAYGINLIĞI ARTAR’
Akarca, kişisel müracaatın vatandaşlar için değerli bir kazanım olduğunu kaydederek, “Bireysel müracaatta temel hak ve özgürlüklerin korunması temel alınıyor. Temel hak ve özgürlüklerin özüne ait bir zedelenme, varsa tutuklama mühletleri, haksız tutuklamalar, adil yargılanma hakkının ihlal edilmesi, varsa yasak bilgilerin kullanılması, mülkiyet hakkının, fikir söz özgürlüğünün ihlal edilmesi hususlarında AYM çok değerli bir işlevi yerine getiriyor. Lakin buradaki rolünü anayasa ve yasanın emredici kararı çerçevesinde yetki aşımında bulunmadan, bu yetkiyi dikkatli kullanmak suretiyle gerçekleştirirse kararlarının saygınlığı artar” diye konuştu.
‘EŞİT DERECEDE YÜKSEK MAHKEMELERİZ’
Mehmet Akarca, AYM’nin ferdî başvuruyu incelerken kendi kararlarında da değindiği bahislerin dışına çıktığını vakit zaman gördüklerini söyledi. Bilhassa terör hatalarında sendika üyeliği, bankaya para yatırma, gazete aboneliği, sohbet toplantıları üzere bahislerin tek başına değerlendirilmediğini lisana getirerek, “Bunlar hepsi bir bütün olarak bedellendiriliyor. AYM’nin ferdi müracaatta inceleme yapacağı alanlar kanunda açıkça söylenmiş. Biz AYM’nin rakibi değiliz ya da o da bizim rakibimiz değil. Biz eşit derecede yüksek mahkemeleriz. Burada ferdi müracaatta incelenecek hususlar aşikâr. Kendi kararları da var. Bu kararlarla çelişecek öbür bir karar verip, yetki aşımında bulunursa bu eleştirilir. Yoksa Anayasa Mahkememiz değerli bir anayasal kurum, yüksek mahkeme. Yargıtay da yüksek mahkeme. Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ya da Danıştay’ın üzerinde bir mahkeme değil” dedi.
‘HAKİM VE SAVCI YİĞİT OLMALI’
Akarca, yargının siyasallaştığı tenkitlerine ait de “Yargı mensuplarının kararları tenkide açık. Yargılama süreci başlar başlamaz bir yaygara koparılıyor. Hakim ve savcının yavuz olması gerekir. Güç odaklarından, kamuoyundan, siyasetçiden çekinerek hakimlik savcılık yapılmaz. Hakim ve savcı olacaksa adaleti işin özüne koyacak, insanı koyacak temeline ve ona nazaran hareket edecek, vicdanına nazaran karar verecek. Lakin bunu yaparken yanılgı yapabilir mi, duygusal davranabilir mi? Yapabilir. Onun için düzeltme düzenekleri var. Yargının siyasallaşmasını istemeyiz, yanlışsız bulmayız. Bu türlü bir iddiayı hakikat da bulmam. Herkes işine gelmeyen bir kararı yorumluyor; yargı siyasallaştı. İşine geldiğinde de çok hoş yargı, çok hoş karar. Bunlar gerçek değil” diye konuştu.
Akarca, İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu hakkındaki yargı kararının katılaşma sürecine ait soru üzerine de yargı sürecinin devam ettiğini söyledi. (HABER MERKEZİ)
