Ogün Akkaya
ANKARA – 2022 Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) müracaatlar başladı. Adaylar 7 Mart’a kadar müracaatta bulunabilecek. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan imtihanın birinci oturumu olan Temel Yeterlilik Testi (TYT) 18 Haziran’da, ikinci oturum Alan Yeterlilik Testleri (AYT) ile üçüncü oturum Yabancı Lisan Testi (YDT) 19 Haziran’da gerçekleştirilecek.
Geçen sene oturum başına 90 lira olan imtihan fiyatı, bu yıl oturum başına 115 lira olarak belirlendi. Öğrencilerin üç oturumun tamamına girmek istemeleri halinde ÖSYM’ye ödemeleri gereken fiyat 345 liraya ulaştı. Öğrenciler ve aileleri bu fiyatın fazla olduğunu, ödemede sorun yaşadıklarını belirtse de ÖSYM bu fiyatlandırmanın imtihan sürecindeki sarfiyatlar için gerekli olduğunu savunuyor.
‘SINAV FİYATLARININ AİLE BÜTÇESİ ÜZERİNDEN KALDIRILMASI GEREKİYOR’
ÖSYM bir yıl içerisinde ortalama 50 imtihan gerçekleştiriyor ve imtihanlara toplamda yaklaşık 10 milyon kişi başvuruyor. İmtihanlarda 1 milyon 600 bin imtihan vazifelisi yer alıyor. ÖSYM datalarına nazaran 2019-2021 yılları ortasında gerçekleştirilen imtihanlardan elde edilen toplam müracaat fiyatı 2 milyar 131 milyon 866 bin 996 lira 84 kuruş.
Eğitim ve Bilim İşçileri Sendikası (Eğitim-Sen) Lideri Nejla Kurul’a nazaran müracaat fiyatları, imtihan odaklı sistemin doğurduğu bir sonuç ve bu durum bütün eğitim kademeleri için geçerli. ÖSYM tarafından önemli bir imtihan iktisadı yaratıldığını belirten Konsey, imtihanların fiyatsız olması gerektiğini söyledi.
İşsiz ve toplumsal yardımlarla geçinen milyonlarca ailenin olduğunu ve çocuklarının imtihan fiyatlarını ödemekte zorlandıklarını hatırlatan Şura şöyle devam etti:
“Kimi öğrenciler için imtihan fiyatları caydırıcı bir maliyet. İmtihanlara girememe durumu ortaya çıkıyor. ÖSYM büyük bir imtihan iktisadının başında güçlü bir şirket üzere çalışmalarını sürdürüyor. İmtihan maliyetleri çok düşük bir seviyede lakin imtihana girecek milyonlarca öğrenciyi düşündüğümüzde önemli bir yük ile karşı karşıyayız. Elektriğe, doğal gaza, besin fiyatlarına ve kiralara artırımların yapıldığı bir devirde, imtihan fiyatı harcamasının aile bütçesi üzerinden kaldırılması gerekiyor. Eğitim alanını iktisadın bir kesimi üzere görme algısından vazgeçmek gerekiyor. Kalabalık aileler içerisinde tıpkı devirde birden fazla çocuk imtihanlara girebiliyor. Ekonomik yetersizlik bu noktada önemli biçimde eğitim sisteminden uzaklaşma nedeni olabiliyor. Çocuklar girecekleri imtihanı ertelemek zorunda kalıyor. Eğitim; kamusal, laik, anadilinde, demokratik ve cinsiyet eşitliğine dayalı bir halde en pahalı insanlaşma tecrübelerinin yaşandığı bir alan olarak yine inşa edilmek zorunda.”
‘İNSANLARDA ARTIK BIKKINLIK VE İSYAN DUYGUSU OLUŞMAYA BAŞLADI’
Öğrenci Veli Derneği (Veli-Der) Ankara Şube Lideri Hülya Daran Dereci ise velilerin imtihan fiyatı karşısında yaşadıkları ekonomik çaresizliklere değindi.
Çok sayıda şikâyet aldıklarını aktaran Dereci, taban fiyat karşısında velilerin imtihan fiyatını ödeme imkanlarının olmadığını söz etti ve şunları söyledi:
“Öğrencilerin pek çok harcama kalemi var, aileler aslında zorluk yaşıyor. Üniversite imtihanına hazırlık süreci zati oldukça masraflı bir periyot. İnsanlarda artık bıkkınlık ve isyan duygusu oluşmaya başladı. Fiyatların büsbütün geri çekilmesi gerekiyor. Öğrenciler rastgele bir işte çalışmıyor, para kazanmıyorlar. Para kazanmayan bireylerden para istemek hiç etik bir şey değil. Aileler imtihan fiyatlarını karşılayamadıkları için çocuklarını imtihanlara sokmuyor. ‘Bu imtihana da girme, beş tane imtihan varsa ikisine gir’ diyorlar. Ekonomik manada beşerler sıkıntı durumda. Her şeye artırım geldi. Beşerler geçim kahrı yaşıyor. Üzerine bir de imtihan fiyatları eklenince mağduriyet daha da artıyor. Para kazanmayan çocukların imtihanları fiyatsız olmalı.”
‘SINAV FİYATINI YATIRMA KONUSUNDA TEK BAŞIMAYIM’
Haziran ayında gerçekleşecek YKS’ye başvuracak isimlerden biri de Hasan Özdemir. İmtihana ikinci kere girecek olan Özdemir, geçtiğimiz sene de imtihan fiyatını ödeme konusunda sorun yaşadığını ve son gün ödemeyi gerçekleştirebildiğini söyledi.
Özdemir, kendisinin ve ailesinin imtihan fiyatına dair yaşadığı ekonomik dertleri şu halde anlattı:
“Babam emekli ve meskenimiz kira, bu ömür şartlarında babamın emekli aylığı hiçbir şeye yetmiyor. Dershaneye gitmeyi geçtim, konutta kendi başıma ders bile çalışamıyorum. Part-time işlerde çalışarak konuta dayanak oluyorum. İmtihan fiyatını yatırmak bir yana, imtihana hazırlanabileceğim kitapları bile alamıyorum. Daha evvelki yıllarda üniversite imtihanına hazırlanan tanıdıklar kitap konusunda yardımcı oluyor ancak imtihan fiyatını yatırmak konusuna gelince tek başımayım. 20 yaşındayım ve tek düşündüğüm şey konutu nasıl geçindirebilirim, imtihandan bu şartlarda nasıl yüksek puan alabilirim. İlla ki bir formda imtihan fiyatını yatıracağım ancak bu duruma düşmek, parasızlık imtihanın önünde motivasyon kırıcı bir pürüz.”
